موحسن ئۆسمان بەرلین بڵاوکردنەوەی بەشی یەکەمی ئەم توێژینەوەیە بە کرمانجی Image: Nino Carè ــ سۆسیۆلۆژیا رەوشەنبیریێ (بەشێ یەکێ) رەوشەنبیرێ فەقە/ د هەمبێزا سیاسەتمەدارێ خەلیفە دا ــ سۆسیۆلۆژیا رەوشەنبیریێ (بەشێ دووێ) رەوشەنبیر و سەرۆک/ دوئالیزما پەسن و پۆستان ــ سۆسیۆلۆژیا رەوشەنبیریێ (بەشێ سیێ) کورد و گوهەرین ــ سۆسیۆلۆژیا رەوشەنبیریێ …
درێژهپێگەی زانستی، ئەوەی کە ئێمە نیمانە
د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا Image: Gerd Altmann زانست ئهو پێگهیهی، جیهان بهرهو ئهگهری باشتر و فراوانتر و گۆڕانی ئهرینی و لهبارتر دهبات، ئهو وردهکاریهی دهتوانێ ژیان له شێوازێکی شیاوتر، گونجاوتر، بهختهوهرتر، ئاسانتر، بۆ مرۆڤایهتی دابین بکات، پێشبینیەکانی تێدا دەخاتەڕوو و دەتوانرێ وشیاری تێدا بهرجهسته بکرێ و داواکاری و پێداویستیهکانی مرۆڤی …
درێژهواڵتەر بنیامین و دیالەكتیكی مێژوویی هونەر
دەربارەى هونەر، خەرمانە و فیلم پێشڕەو محەمەد Image: parannca یەكێك لە بەناوبانگترین نووسراوەكانی بنیامین دەربارەى هونەر بریتییە لە نامیلكەى “كاری هونەریی لەسەردەمی بەرهەمهێنانەوەى تەكنیكییدا”[1] كە لە ساڵی 1935 نووسرا و سەرەتا لە ساڵی 1936 بە زمانی فەڕەنسیی بڵاوكرایەوە. لە ساڵی 1939، بنیامین جارێكی دیكە بە دەقە ئەڵمانییەكەدا دەچێتەوە. مێژووی بەرهەمهاتنی …
درێژهلەشفرۆشی – كۆنترین پیشە لە مێژوودا-
شوان ئەحمەد كامتان بێ گوناهە، بایەكەم بەردی تێبگرێت – حەزرەتی مەسیح – ئەم نوسینە بەر لەهەر شتێک، بەخاتری هەموو ئەو کچ و ژنانەیە کە دەستکورتی و هەژاری و قۆرتی زەمانە، ناچار بەپیشەیەکیان دەکات کەخۆیان خوازیاری نین و ئاواتی بۆ ناخوازن. -1- تەمەنم نزیكەی دەساڵانێك دەبوو. بەسەردان چووبوین بۆماڵی خزمێكمان. لەپڕ …
درێژهئهخلاقی کانتی و ئیرادهی ئازاد
موحەمەد ئەحمەد Image: Rama Krishna Karumanchi کانت لهسهرهتای کتێبی (بناغهدانانی میتافیزیکیای ئاکار) دهڵێت ” هیچ شتێک نابێت پێی بگوترێت باشه ئهگهر ئیرادهیهکی باشهی لهگهڵدا نهبێت که بۆ بیرکردنهوه شیاوبێت، ئیرادهی باشهش ئیرادهیهکه له خودی خۆیدا باشه.”. واته پهیوهست نیه به بهدیهاتن یان بهدینههاتنی ئامانجهکان، یان ههر شتێک که لهدهرهوهی خۆی …
درێژهژن و ئیکۆلۆژی دوو چەمكی تێهەڵکێش بۆ گەشەی بەردەوام
د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا Image: Jonny Lindner لەبەر ڕۆشنایی زانستی نوێ و توێژینەوە یەك لەدوای یەکەکانی بوارە جیاوازەکاندا، بەتایبەت پاش شۆڕشی پیشەسازی و سەرهەڵدانی گەشەی ئابووریەکی قەبە و بەرهەمهێنانی کاڵای جۆراوجۆر لەدوای شەڕی جیهانی دووەمەوە، جیهانێك دروست بوو، ڕایەڵی نێوان بواری ئابووری، کۆمەڵایەتی، ژینگەیی ناهاوسەنگ کرد. واتە چاوبرسێتی بازرگان و …
درێژهفیلمۆسۆفی: سەرەتایەک لە فەلسەفەی فیلم1
نەوزاد جەمال سینەما بەستنەوەی مرۆڤە بە جیهانەوە! ئەندرێ تارکۆڤیکسی Image: Maret Hosemann سەرەتا لەبیرکردنەوەی سادەباودا، ئەگەر بابەتێک سەیروسەمەرە یان ئەقڵ نەیبڕێت، پێیدەوترێ ”فلیم” (فیلم)ە. یان، ئەگەر کەسێک بە پەنێکی بەسەربێت، دەوترێت: ”بوو بە فیلمێ کە قوڕبەسەری دەهێنایە پێکەنین”. سەرەڕای زێدەڕەوی لەم دەربڕینەدا، دوو رەهەندی گرنگ لەخۆدەگرێت: یەکەم؛ بەسەرهات گێڕانەوە کە …
درێژهسیاسەتی ڕەگەزپەرستی ئۆردوگان، چ خزمەتێکی بە خەڵکی تورکیا کردووە؟
مەدیحە سۆفی / ئەڵمانیا Image: Javier Robles ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی، لە دوای شەڕی دووەمی جیهانیەوە ساڵی ١٩٤٥ وە دامەزراوە. لە ئیستادا ١٩٢ دەوڵەت ئەندامی ئەو ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەن، بەندەکانی جاڕی نێودەوڵەتی ئەو ئەنجومەنی ئاسایشە بەناو، هەمووی لە پێناوی دابینکردنی ئاشتی و دادپەروەریە لە نێوان وڵاتانی جیهاندا، سەرەکیترینیان پەرەگرافی چوارەمی بەندی دووەمە …
درێژهتوێژینهوه فێمێنیستییهكان و پرسی جێندهر له ئهدهبدا
باران ئۆگۆستی ٢٠١٨ Image: Gordon Johnson ئهدهب وهك كایهیهكی هونهریی تایبهتی بهرپرس و لێپرسراو، وهك زمانێكی گوزارشتكار و بیستراو، لهسهر ئاستی تاك بهڕاڤهی دهروونی و لهسهر ئاستی كۆ به نوێنهری ژیان دادهنرێت. چهمكی (جێندهر) لهم كایهیهدا وهك بوونه بایۆلۆژی و بوونه دروستكراو و بهرههمهاتووهكهی، بابهتێكی بنچینهیی و گرنگه له بینینی …
درێژهخود لە بەرداشی (من)ەکاندا
موحەمەد ئەحمەد Image: Pixbay ھەر خودێک لە چەندین (من) پێکھاتووە؛ بەجۆرێک ناتوانین وێنای خود بەبێ (من)ەکان بکەین چونکە خود ھەر دەبێ لە دۆخی منێکدا دەربکەوێ یا بەسەریدا بسەپێندرێ. ھەر وەھا ناشتوانین وێنای خود لەگەڵ منەکان بکەین، چونکە کاتێک خود لە دۆخی منێکدا دەردەکەوێ خودەکە تێدا ون دەبێت و منەکە زەق …
درێژه