هه‌ینی, كانونی یه‌كه‌م 6, 2024
frku

شیكاریی

مەرگی واقیع یان واقیعی ساختە: لە نێوان فیلمی ‘ترومان شۆ’ و خەونە راستەکەی دیکارت

نەوزاد جەمال جیاکردنەوەی ‘واقیع’ لە ناواقیع و راستی لە ‘خەون’ لە هەموو کاتێک پێویسترە. ژیانکردنی نێو تۆڕەکان ژیانێکی تەریب بەوەی کە “هەیە”، هەر ئەوەشە کە وامان لێ بکات بپرسین: واقیع چییە؟  پێش هەڵبژاردن- هەرێم- بە وتارێک دووپاتم کردەوە کە هەرچییەک رووبدات و ببێت، چیتر ئێمە داناچڵەکێنێت. ئینجا، ئەوە بەهۆی مردنی-هزری/هۆشەکی …

درێژه‌

بەراوردێک لە نێوان لای ئێمە و لای ئەوانیتر

نەزیرە حارس بەشی دووەم: لە ناوەراستی مانگی نۆی ئەمساڵ واتا ساڵی ٢٠٢٤، سەردانێکمان کرد بۆ وڵاتی ئوردون، زۆرترینی کاتەکە لە شاری (عەمان)ی پایتەخت ماینەوە، من پێشتر لە سەرەتای ساڵانی (٢٠٠٠)، ئەو وڵاتەم بینیبوو، ئەو کات (١٠٠)دۆلار بەرامبەر بە (٧٠) دیناری ئوردونی بوو، ئیستاش نرخی دیناری ئوردونی هەر هەمان نرخە و …

درێژه‌

بەراوردێک لەنێوان لای ئێمە و لای ئەوانیتر

نەزیرە حارس بەشی یەکەم رێکەوتی 13ی تەمووزی 2024 لە سەردانێکدا بۆ تورکیا، لە شاری ترابزۆن، رێبەری گەشتەکە بردینی بۆ ئەشکەوتی (کاراجا) لە بەرزیی 1550م لە رووی دەریاوە لە ناوچەی زیجار، نزیک شارۆچکەی کوشندرا. ئەشکەوتی کاراجا، رێک وەکوو ئەشکەوتی (کونە با)ی لای خۆمانە، بەڵام بەجیاوازیی زۆرەوە لە رووی خزمەتگوزاری و گرنگیپێدان، …

درێژه‌

ئاهەنگ و ئازادی، هونەرمەند ڕۆژین حاجی حوسێن

بەیان سەلمان هونەری ئەبستراکت بەوە پێناسە دەکرێت ”بزووتنەوەیەکی جیهانییە کە بەسەر تەواوی سەدەی بیستەمدا زاڵە. دابڕانێکە لەگەڵ چەمکێکی نەریتی هونەر وەک لاساییکردنەوەی سروشت، وێناکردنی بابەت و شتگەلێکە کە لە جیهانی سروشتییەوە نییە، بەڵکو شێوە و ڕەنگەکان دەبنە نوێنەری خودی خۆیان.” لێرەوە هونەری ئەبستراکت لە بنەڕەتدا نوێنەرایەتی هیچ شتێکی ئاشکرا ناکات. …

درێژه‌

ژینگەی کۆمەڵایەتی

نەزیرە حارس ژینگەی کۆمەڵایەتی، ئەو ناوەندەیە کە سەرجەم ژێرخانی پەیوەندییە کۆمەڵایەتی، پەروەردەیی و رۆشنبیرییەکانی تێدا کۆ دەبێتەوە. لەو چوارچێوەیەدا مرۆڤ گەورە دەبێت و مۆرکی خۆی لەسەر دروستبوونی کەسێتی، هەڵسوکەوت، تەندروستی و پەروەردە جێدەهێڵێت. ژینگەی کۆمەڵایەتی کاریگەریی زۆری لەسەر گەشەکردنی کەسێتیی مرۆڤ هەیە، خێزان یەکەم یەکەی ئەم ژینگەیەیە، بۆیە ئاستی خێزان …

درێژه‌

ژینگەی ژاوەژاو

نەزیرە حارس ژینگە، بریتییە لە کۆی ئەو شتانەی لە دەوروبەرمانن و کاریگەرییان هەیە لەسەر ژیان و مانەوەی گیانلەبەران لەسەر گۆی زەوی، هەروەها لەئاو، هەوا، خاک، کانزاکان و خودی بوونەوەران. چەند پێناسەیەک هەیە بۆ ژاوەژاو، لەوانە:  – بریتییە لەو دەنگە پەرشوبڵاوانەی کە بەردەوامییان هەیە و نەخوازراون. – ئەو دەنگە نەشازانەن کە مرۆڤ بێزار …

درێژه‌

بایەخی ستراتیجی سینەما و فیلمسازی ستراتیجی

نەوزاد جەمال پوختە سینەما و بەرهەمهێنانی فیلم، بەپلەی یەکەم کارێکی هونەرییە و پێویسته‌ بە پێوەر و بەها هونەرییەکانی سینەما هەڵبسەنگێنرێت. بەڵام، بەدیوێکیتردا پیشەسازی سینەما وەک ‘هێزێکی نەرم’ بەشێکە لە ستراتیجییەتی نیشتمانی و دیپلۆماسی هونەریی/کولتووریی وڵاتان. هه‌روه‌ك بەکارهێنانی سیاسییانەی هونەر، ئەدەب و زانست، راستییەکی مێژووییە. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئەرکی سینەما لە ستراتیجییەتی …

درێژه‌

لەناو بڵقەبڵقی تۆڕەکاندا هەریەکە دەیەوێت دەنگی تەقاندنی بڵقەکەی خۆی گەوەرەتربێت

نەوزاد جەمال بەکاربەری ‘کورد’ وەک هەر مرۆڤێکیتری گۆی زەوی لە “دۆخی دیجیتاڵیی”دا ژیان دەکات و زۆر جیاوازتر نییە لە گەلانی تر. ئەگەرچی گەلانی پێشکەوتوو لە تەکنۆلۆجیادا یەکسەر نەکەوتوون بەسەر ئەو داهێنانەدا، بەجۆرێک ئامادەیی و زەمینەسازی سیاسی و کولتووری و پەروەردەییان هەبووە. چیتر تەکنۆلۆجیای ‘ژیری دەستکرد’ و تۆڕەکان چیتر وەک دەیەی …

درێژه‌

گرنگی ناونیشان، رۆمان وەک نموونە

  دیمەن عەبدوڵڵا ئایا ناو و ناونیشان پەیوەندی لەگەڵ (کەس، جێگا و کات)ەوە هەیە؟ ناو دەروازەیەکە بۆ ناسینەوەی شت و شوێنەکان، وەک (دار، بەرد، ڕووەک، ئاژەڵ، گوند، شار، دەوڵەت) ناوێکیان هەیە، کە وێنە لە زەینی تاکەکاندا دروست دەکات بۆ ناسینەوە و جیاکردنەویان لە ئەوانی دیکە. ئاواش مرۆڤ پێویستی بە ناوێکە، …

درێژه‌

لە بانگەوازکردن بۆ ڕزگاریخوازییەوە بۆ فەرمانڕەوای ستەمکار وەک فریاڕەسی جیهان

سەرنج لەسەر بابەتەکەی د. هاشم ساڵح نەوزاد جەمال لە وتارەکەیدا سەبارەت بە ئیمانوێل کانت؛ ”ئەو کتێبانەی کە نەخشەی بیری مرۆڤیان گۆڕی” کە (١٦ی حوزەیرانی ٢٠٢٤) لە رۆژنامەی ‘شەرق ئەوسەت’، نووسەر و وەرگێڕی ناسراو ‘هاشم ساڵح’ لە رێی ئەو وتارەوە ڕۆڵی فەلسەفەی ڕەخنەیی کانت’ هەوڵدەدات چارەسەرکردنی واقیعێکی سیاسی نالەباری جیهانی ئیسلامی …

درێژه‌