ژینگە

نموونەی کالیفۆڕنیا و باشووری کوردستان د. مەدیحە سۆفی نووسەری گەورەی یۆنانی نیکۆس کازانتزاکی لە ڕۆمانی زۆربادا، کە لە ساڵی ١٩٤٦دا بڵاوکرایەوە، لەسەر زمانی سەرۆک، کاتێ هەوڵی ڕزگاربوونی مێرولەیەک دەدات لە مردن، دەڵێ: ” ئیستا زۆر چاک لەوە گەیشتووم کە دەستدرێژیکرنە سەر یاساکانی سروشت چ تاوانێکی گەورەیە، دەبێ بە دڵنیاییەوە پشت …

نەزیرە حارس بەشی دووەم: لە ناوەراستی مانگی نۆی ئەمساڵ واتا ساڵی ٢٠٢٤، سەردانێکمان کرد بۆ وڵاتی ئوردون، زۆرترینی کاتەکە لە شاری (عەمان)ی پایتەخت ماینەوە، من پێشتر لە سەرەتای ساڵانی (٢٠٠٠)، ئەو وڵاتەم بینیبوو، ئەو کات (١٠٠)دۆلار بەرامبەر بە (٧٠) دیناری ئوردونی بوو، ئیستاش نرخی دیناری ئوردونی هەر هەمان نرخە و …

نەزیرە حارس بەشی یەکەم رێکەوتی 13ی تەمووزی 2024 لە سەردانێکدا بۆ تورکیا، لە شاری ترابزۆن، رێبەری گەشتەکە بردینی بۆ ئەشکەوتی (کاراجا) لە بەرزیی 1550م لە رووی دەریاوە لە ناوچەی زیجار، نزیک شارۆچکەی کوشندرا. ئەشکەوتی کاراجا، رێک وەکوو ئەشکەوتی (کونە با)ی لای خۆمانە، بەڵام بەجیاوازیی زۆرەوە لە رووی خزمەتگوزاری و گرنگیپێدان، …

نەزیرە حارس ژینگەی کۆمەڵایەتی، ئەو ناوەندەیە کە سەرجەم ژێرخانی پەیوەندییە کۆمەڵایەتی، پەروەردەیی و رۆشنبیرییەکانی تێدا کۆ دەبێتەوە. لەو چوارچێوەیەدا مرۆڤ گەورە دەبێت و مۆرکی خۆی لەسەر دروستبوونی کەسێتی، هەڵسوکەوت، تەندروستی و پەروەردە جێدەهێڵێت. ژینگەی کۆمەڵایەتی کاریگەریی زۆری لەسەر گەشەکردنی کەسێتیی مرۆڤ هەیە، خێزان یەکەم یەکەی ئەم ژینگەیەیە، بۆیە ئاستی خێزان …

نەزیرە حارس ژینگە، بریتییە لە کۆی ئەو شتانەی لە دەوروبەرمانن و کاریگەرییان هەیە لەسەر ژیان و مانەوەی گیانلەبەران لەسەر گۆی زەوی، هەروەها لەئاو، هەوا، خاک، کانزاکان و خودی بوونەوەران. چەند پێناسەیەک هەیە بۆ ژاوەژاو، لەوانە:  – بریتییە لەو دەنگە پەرشوبڵاوانەی کە بەردەوامییان هەیە و نەخوازراون. – ئەو دەنگە نەشازانەن کە مرۆڤ بێزار …

د. مەدیحە سۆفی گۆڕانی کەشوهەوا و هاتنەکایەوەی ئەو کێشانەی لە دەرئەنجامی ئەم گۆڕانەدا دەردەکەون، بابەتێکی نوێ نییە و زانست ئەوەی سەلماندووە، کە چالاکییەکانی مرۆڤ و بەتایبەتی سوتاندنی وزەی تەقلیدی بۆ بەرهەمهێنان، کاریگەری سەرەکی هەیە لەسەر قەتیسکردنی گەرمی لە ئەتمۆسفێری گۆی زەویدا. لە بڕیارەکانی کۆنفڕانسی نێونەتەوەیی کەشوهەوا لە ساڵی 2015دا، ڕێگریکردن …

بەیان سەلمان  لەو هەڵمەتە گرنگانەی لەم ماوەیەدا لەسەر ماڵپەڕەکان و توڕەکۆمەڵایەتییەکان ئەنجام دەدرێت، هەڵمەتی پاراستی ژینگەی گۆیژەیە. ئەم شاخەی، وەک چوارچێوەیەکی زێڕینە بە دەوری سلێمانی، بەر مەترسی شێواندن و گۆڕینی ژینگەی شارەکە کەوتووە. ئەم جۆرە پرۆژەیە هەڕەشەیەکی گەورەیە بۆ سەر دانیشتوان و گەشتکەرانیش، نەک تەنیا لەبەر لەناوبردنی جوانی دیمەن و …

د. مەدیحە سۆفی لە دوا سەردانی سکرتێری گشتی ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەکان (گوتێرێس) بۆ جەمسەری سەهۆڵبەندانی باکوور، سێ ڕۆژ پێش دەستێپکی کۆنفڕانسی کەشەهەوا لە دوبەی، گوتێرێس هۆشداری خۆی ڕاگەیاند کە توانەوەی بەستەڵەکی جەمسەرەکان بە هۆکاری بەکارهێنانی وزەی بەردینە (خەڵوز، نەوت، گاز) و سەرجەم سەرۆک و سیاسەکانی جیهانی ئاگادارکردەوە، کە مرۆڤایەتی و ئارامیی …

د.مەدیحە سۆفی گۆی زەوی لە ڕوبەڕوبوونەوەیەکی سەختی کێشەی جۆراوجۆردایە، کە ئیدی دەستی مرۆڤ ناتوانێت بە خێرایی بەریپێبگرێت، لە کاتێکدا هەر ئەو دەستە هۆکاری ناهاوسەنگی و شێواندنێتی، ئاڵنگارییەکان زۆر و نییەتی چارەسەکان لەگەڵ کێشەکاندا تاکولۆ دەکەون، بەتایبەتی پاش ئەم فرەجەمسەرییەی، کە ئێستا لەودیو هزرە دژبەیەکەکانەوە وەکو ژەمە تۆڵە لێدەنرێت و دژ …

د. مەدیحە سۆفی مێژووناسی ئیسرائیلی یوڤال هەراری دەڵێ ” لە سەدەی بیستویەکدا مرۆڤایەتی ڕوبەڕووی سێ ئاڵنگاری زۆر گەورە دەبێێتەوە، کە بریتین لە شەڕی ئەتۆمی، شێواندنی تەکنەلۆژی و وێرانبوونی ئیکۆلۆژین، ئێمە لێرەدا ئاماژە بە بواری ئیکۆلۆژی دەدەین، کە بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی ئەتمۆسفێر و  ئەو دەرئەنجامە نەرێنیانەی بەدوای خۆیدا دەیهێنێ، چ کاریگەرییەکی …