یەکشەممە, كانونی یه‌كه‌م 7, 2025
frku

شیكاریی

بەکرێگرتنی رەحمی ژن

بەیان سەلمان مرۆڤ مەحکومە بە نەمان. هۆشی بەوەیە کە چیتر لە کاتدا بوونی نامێنێت و بەم نەمانەش چیتر شوێنێک ناگرێت. ئەم ناوکێشەیە ئاڵۆزیی سنووردارکردنی مرۆڤ دەخاتەڕوو کاتێ لە ئاست نەبوونی وەچە بەرەوڕووی لەناوچوونی خۆی دەبێتەوە. لە پشت ئەو بیرۆکەیەش فیکری مرۆڤ ئاشکرا دەبێت سەبارەت بە جێگرتنەوەی یەزدان، واتە ئەلتەرناتیڤی ئەو …

درێژه‌

لەشفرۆشەکان کێن؟

بەهرە حەمەڕەش بە درێژایی ژیانی کاردا، گفتۆی رۆژنامەوانی زۆرم لەگەڵ ئەو ئافرەتانە ئەنجامداوە، کە پێیان دەڵێن “لەشفرۆش”(*).  پتر لە گوێی جەستەم، زۆر ویستومە بە گوێی عەقڵ و هەستەکانیشم لە روخسار و قسەکانیان رامێنم. ئایا بۆچی ئەم کارە دەکەن؟ لە کاتێکدا کارێکی نەخوازراوە، بەپێی هەموو کولتوور، نەریت و بەرنامە زەمینی و …

درێژه‌

ئەمریکا و بەریتانیا: دڵدارێکی بێ وەفای کورد

سەرکەوت شەریف: مامۆستای مێژوو لەزانکۆی چەرموو گه‌ر به‌دیوێكدا باسه‌كه‌ به‌رده‌وام ئه‌وه‌بێ کە كورد وه‌ك گه‌وره‌ترین میلله‌تی بێ ده‌وڵه‌تی دنیا ئه‌ژماربكرێ، ئه‌وه‌ به‌دیوه‌كه‌ی تریشدا هه‌مان راستی تاڵ هه‌یه‌ به‌وه‌ی وه‌ك گه‌وره‌ترین میلله‌تی دنیا قوربانی سه‌ره‌كی و هه‌میشه‌یی پێكدادانی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی وڵاتانی زلهێزی دنیا بووه،‌ به‌تایبه‌تیش به‌ریتانیای زلهێزی دوێنێ و ئه‌مریكای یاریكه‌ری سه‌ره‌كی …

درێژه‌

دەروازەی چارەسەر

دکتۆر مەدیحە سۆفی فەلسەفەی بنیاتنانێکی زانستی و فیکری، کە لە ناوەڕۆکدا ڕەهەندی دادپەروەری کۆمەڵایەتی تێدا پەیڕەو بکرێ، مرۆڤ و مرۆڤایەتی لە جیاتی (ژن و پیاو) لە ڕیزبەندەکانیدا هەبێ، نواندن نەبێتە پیشەی نێو کۆمەڵگا، ژن و پیاو لە ڕوانگەی مرۆڤەوە سەیری یەکتر بکەن، فەلسەفەیەك لەوێدا بەرجەستە بێت، کە لەسەر بنەمای مرۆڤایەتی …

درێژه‌

پەیماننامەى جینۆساید لە گفتووگۆکانى نەتەوە یەکگرتووەکاندا

Image: Jordan Holiday

هاوڕێ ئەحمەد بەشى دووەم لە دواى شکستهێنانى لە کۆنفرانسى مەدریدى ساڵى ١٩٣٣ لە قایلکردنى ئەنجوومەنى گەلان، لیمکین بەردەوام دەبێت بۆ بە مەنزەڵگەیاندنى خەونەکەى، پاش دامەزراندنى نەتەوەیەکگرتووەکان دەستدەکات بە لۆبیکردن و داکۆکیردن لە تێزەکەى، جۆن هامپەر کە ئەوکات بەرپرسى یەکەى مافى مرۆڤى نەتەوەیەکگرتووەکان بوو دەڵێ: “بە درێژایى مێژوو ڕوینەداوە کەسێک بە …

درێژه‌

تاوانى جینۆساید لاى ڕەفایل لیمکین

Image: Jordan Holiday

هاوڕێ ئەحمەد بەشى یەکەم چەمکى جینۆساید بۆ یەکەمجار لە لایەن رەفایل لیمکین بە ڕەچەڵەک جوولەکە لە ساڵى ١٩٤٤ داهێندرا، جینۆساید لەو کاتەوە بووەتە بەشێکى گرنگى یاساى تاوانى نێودەوڵەتى، هەوڵەکانى لیمکین وەهاى کرد هەر لە یەکەم ساڵى دامەزراندنى ڕێکخراوى نەتەوە یەکگرتووەکانەوە ئەو ڕێکخراوە کار بۆ بە تاوانناساندنى جینۆساید بکات و لە …

درێژه‌

عێراق لە فەیسەڵ و نوری سەعیدەوە تا کازمی و بەرهەم ساڵح

Image: Peter H

سەرکەوت شەریف، ماستەر لە مێژووی پەیوەندییە سیاسیە نێودەوڵەتیەکانی عێراق بەبێ خوێندنەوەیەکی قوڵی مێژوویی و نەبوونی مەعریفەیەکی تەواو لەسەر دەوڵەتی عێراق و چونێتی دروستبوونی و دەستێوەردانی بەریتانیاو کێشمەکێشی نێوان شیعەو سوننە، قورسە سەرپێیانە لە دۆخی ئێستای شێواوو فەوزای عێراق تێبگەی. بەندە کە ماستەرنامەکەم لەسەر ھەموو لایەنە جۆربەجۆرەکانی عێراقەو  لە دروستبوونی عێراقەوە …

درێژه‌

سیناریۆ لە دەرەوەی فیلمساز

"دەرهێنەرێكی‌ باش بە سیناریۆیەكی‌ باش دەتوانێت شاكارێك خەلق بكات، بە هەمان سیناریۆ دەرهێنەرێكی‌ مامناوەند فیلمێكی‌ مامناوەند دروست دەكات. بەڵام بە سیناریۆیەكی‌ خراپ، دەرهێنەرێكی‌ باشیش ناتوانێت فیلمێكی‌ باش دروست بكات". ئاکیرا کۆرۆساوا

درێژه‌

دەروونشیکاری كاڕڵ گۆستاڤ یۆنگ دەربارەی ئایین

پێشڕەو عەبدوڵا 1 تێگەیشتنی دەروونشیکاری کارڵ گۆستاڤ یۆنگی(1875-1961) قوتابخانەی دەروونی زووریخ، لەمەڕ ئایین پرسێکی ورد و زانستی گرنگە بۆ تێگەیشتن لە ڕۆڵی ئایین لە داڕێژرانی کەسێتی مرۆڤ، بەڵام شڕۆڤە و تێگەیشتن لەم پرسە هەروا ئاسان نییە، چونکە یۆنگ لەڕێگەی کۆمەڵێک گوتەزای قوڵەوە بیر و ڕاکانی خۆی دەربڕیوە، ئەم گوتەزایانەش پێویستی …

درێژه‌

سنوور، پاڵتۆیەکی نامۆ بە جەستەی کوردستان

دیلان قادر كێشه‌ی سنوور له‌وه‌ قووڵتره‌ ته‌نها وابه‌سته‌ بكرێته‌وه‌ به‌ پرسی كێشانی هێڵ و دابه‌شكردنی خاكه‌وه‌. جیۆپۆله‌تیكناس و نووسه‌ری فه‌ڕه‌نسی (پاسكال بۆنیفاس) ئاماژه‌ به‌ ڕاستییه‌كی جیۆپۆله‌تیكی ده‌كات كاتێك ده‌ڵێت: ”دیاریكردنی سنووری زه‌ویوزار هێشتا هۆكاری سه‌ره‌كی زۆربه‌ی ناكۆكییه‌كانه‌.”[1] بۆنیفاس ئاماژه‌ به‌ كێشه‌ی ئیسرائیل-فه‌ڵه‌ستین ده‌كات و ده‌ڵێت ئه‌و كێشه‌یه‌ ئاینی نییه،‌ چونكه‌ …

درێژه‌