چوارشەممە, كانونی یه‌كه‌م 24, 2025
frku

transcultures

عادل ئیمام و سه‌گه‌كه‌ی ئه‌نوه‌ر سادات

وەرگێڕانی لە عەرەبییەوە: توانا حەمەنووری عادل ئیمام ئەکتەری بەناوبانگی میسری له‌ دیدارێكیدا باسی له‌وه‌ كرد؛ له‌سه‌ره‌دمی ئه‌نوه‌ر ساداتدا سەرۆک کۆماری پێشووتری میسر، پێیان وتین، كه‌ ئیدی هونه‌رمه‌نده‌كان ئازادی ته‌واویان پێده‌درێت بۆ كاره‌كانیان، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر جنێویش به‌ حكومه‌ت بده‌ن، هیچ لێپرسینه‌وه‌یه‌كیان له‌گه‌ڵدا ناكرێت. ئێمه‌ش بڕوامان به‌و قسانه‌ كرد و شانۆگه‌ریه‌كمان كرد …

درێژه‌

کۆرۆنا ڤایرۆس وەک ئەسپی تەڕوادە بەرەو دنیایەکی بایۆ-پۆلەتیکی

هاوڕێ ئەحمەد وادەردەکەوێت خەونی جڵەوگرتنی مرۆڤایەتی فێڵی خۆی دۆزیبێتەوە بۆ ئەوەی ئەو شورایە تێکبشکێنیت کە ساڵەهایە لەمپەرە لە بەردەمیدا، غەریزەی “مانەوە” وەکو یەکەم تەقەلای مرۆڤ بۆ مانەوەی لە ژیاندا پێش هەموو غەریزەکانی تر دەکەوێت، ململانێ لە پێناو مانەوەو ترس لە ناوچوون خاڵە لاوازەکەی مرۆڤە کە بە ئاسانی لە رێگایەوە دەتوانی …

درێژه‌

ڕه‌خنه‌گرتن له‌ سه‌رده‌می كۆرۆنادا

د. شه‌ونم یه‌حیا وه‌كو هه‌ندێ له‌ ئێوه‌  ده‌زانن سیسته‌می سه‌رمایه‌داری مرۆڤێكی خۆپه‌رستی بێ ڕه‌حمی دروستكردووه‌. نوسینه‌كانی فه‌یله‌سوفان و كۆمه‌ڵناسانی رۆژئاوا و بۆچوونه‌كانیان ئه‌و لایه‌نه‌مان نیشان ده‌ده‌ن، ئه‌وه‌ عه‌قڵیه‌تی سه‌رمایه‌داری و نیولیبرالیزمه‌ كاره‌ساتی مرۆیی له‌ رۆژئاوا دروستكردوه. (ئالان تۆرێن) كۆمه‌ڵناسی فه‌ره‌نسی، پێ وایه‌  جیهان وه‌كو جاران نه‌ماوه‌، ئه‌مرۆ هه‌ست به‌ مه‌ترسی …

درێژه‌

ژن له‌ مێژووی هونه‌ری وێنه‌کێشاندا

بەیان سەلمان به‌ درێژایی مێژوو ژماره‌ی ژنی هونه‌رمه‌ند که‌م بووه‌، ئه‌و چه‌ند هونه‌رمه‌نده‌ی له‌ مێژووشدا ناویان  ده‌برێ هه‌ر ئه‌وانن و دووباره‌ ده‌بنه‌وه‌. ئه‌وه‌نده‌ش‌‌ ژماره‌یان که‌مه له‌ بیر ده‌چنه‌وه‌. ئه‌و ده‌قه‌ نووسراوانه‌شی‌ بۆیان ته‌رخانکراوه‌ ئێجگار که‌من و نابنه‌ سه‌رچاوه‌‌‌یه‌کی به‌ڵگه‌نامه‌ی پشتپێبه‌ستراو. له‌ ته‌ک هونه‌ر، ته‌نانه‌ت ئاماژه‌ش به‌و ژنانه ناکرێ که‌ بڕێکی …

درێژه‌

قەیرانی ئیکۆلۆژیی و وەرچەرخانی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان بە سروشتەوە

هێرۆ خوسرەوی هەموومان دەزانین و دەبینین کە جیهان بۆ چ دۆزەخێکی سەرمایەداریی هەنگاو دەنێت. گەرمبوونی زەوی و بێ کۆنتڕۆڵ زیادبوونی دوانەئۆکسیدی کاربۆن لەبەرگەهەوادا لە سوڕێکی نەبڕاوەى بەردەوامدان. گەشتە فڕۆکەوانییەکان، زیادەبەکارهێنان و ڕنینەوەی زەوی و هەروەها زیادەڕاوکردنی ماسی و فڕێدانی پلاستیک بۆ ناو دەریا و زەریاکان بەردەوام لە زیادبووندان و لەهەمانکاتدا …

درێژه‌

ئایا مرۆڤەکان تاوانبار بکەین؟

موحەمەد  ئەحمەد موحە‌مە‌د ئە‌حمە‌د مرۆڤ بوونەوەرێکە کە خۆی نیە، مرۆڤ کەوتۆتە نێو فاکت و واقعێک بە ناچاریی. واقعێک کە پڕیەتی لە دژیەکبوون وکار و کارلێکی خود و بابەت، پڕیەتی لە بابەت و مانا و ھێمای سەپێنراو کە ناچاری نەک ھەر لەگەڵیان بژی بەڵکو لە بۆشیان بژی. ئیدی مرۆڤ ناچارە بە …

درێژه‌

ژیان لە زەمەنى ڤایرۆسدا

به‌یان سه‌لمان Graphic: Karwan BAZYAN ئامادەبوونی ڤایروس لە بیرەوەری مێژوودا لە نێوان ترس، دڵەڕاوکە، ئایین، دژە -ئایین، ڕەتکردنەوەی ڤایروسەکە، تیۆری پێلانگێڕی نێونەتەوەیی، قبوڵکردنی دۆخەکە و تەنانەت لە نێوان تراژێدی و کۆمێدیش، ڤایروسێک لێمان دەبێتە شاپاڵەوانی جیهانی و لە جەمسەری باکورەوە بۆ جەمسەری باشور دەبێتە هەردوو ڕووی تاقە باسێکی جیدی کە …

درێژه‌

پیاوان یان ژنان، كامیان زیاتر قوربانی ڤایرۆسی كۆرۆنان؟

وه‌رگێڕانی له‌ فه‌ڕه‌نسییه‌وه‌ : كاروان بازیان به‌پێی داتاكانی وه‌زاره‌تی ته‌ندرووستی فه‌ڕه‌نسا زۆربه‌ی قوربانیانی ڤایرۆسی كۆرۆنا پیاوانن و ژنان كه‌مینه‌ن. سایتی كه‌ناڵی BFMTV كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ كه‌ناڵه‌ گه‌وره‌كانی فه‌ڕه‌نسا بڵاویكرده‌وه‌، به‌پێی ئه‌و ئامارانه‌ی كه‌ رۆژی دوو شه‌ممه‌ ٢٤ی ئازار ٢٠٢٠، له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی ته‌ندرووستی فه‌ڕه‌نساوه‌ ئاشكراكراون، تا ئێستا ٨٦٠ كه‌س به‌هۆی ڤایرۆسی …

درێژه‌

كۆرۆنا : پەلاماردانى سروشت بێ باج نییە

رامان عوسمان كورده‌ جۆرە مرۆڤى Homo – Erectus زیاتر لە ٢ ملیون ساڵ ژیاون، جۆرى ئێمە ٢٠٠ هەزار ساڵێکە سەروکەلەمان دەرکەوتووە! ئاخۆ بەنیازین ریکۆردى ئەوان بشکێنین؟ زۆر لەوە ناچێت ئەقڵمان بەوە بشکێت بەو پێیەى خەریکین هەرچى سەرچاوەى سروشتە لە ئاو و خاک و نەوت و کانزایە بەخێرای دەرى دەهێنین. لەو …

درێژه‌

سیناریۆی كرده‌وه‌یه‌كی تیرۆریستی

توانا حه‌مه‌نووری له‌ ڕووداوێکی تیرۆریستیدا، گه‌نجێکی ته‌مه‌ن بیست و دوو ساڵ ته‌وقه‌ی له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌کی کردووه‌ و تووشی نه‌خۆشی کۆرۆنای کردووه‌. ئه‌و تیرۆریسته‌ به‌وه‌ش نه‌وه‌ستاوه‌، به‌ڵکو به‌هۆی جه‌ژنی نه‌ورۆزه‌وه‌ چووه‌ بۆ سه‌یران. ماچوومووچی له‌گه‌ڵ چوار هاوڕێیدا کردووه‌. ئێستا دوانیان گیانی له‌ده‌ستداوه‌ و دوانه‌که‌ی دیکه‌شیان باری ته‌ندرووستیان ناجێگیره‌. به‌ده‌ر له‌وه‌ش، له‌گه‌ڵ گرووپێکدا …

درێژه‌