شەممە, تشرینی دووه‌م 1, 2025
frku

transcultures

سیاسەتى پزیشکى: دەروازەیەک بۆ چارەسەرکردنى گرفتەکان

ئا: بارام سوبحى بەدیهێنانى پزیشکى سیاسى ئەستەم نییە، بەڵکو پێویستى بە دەوڵەتمەدارو پاڵپشتى و پشتیوانى جەماوەر هەیە، توێژەرێک وا دەڵێت. لە عێراقدا (16%) بەرپرسان دەرچوى بەشە زانستى و پزیشکیەکانن، بەڵام بۆچى کێشەکان هەر بەردەوامن؟ پەیوەندى لەنێوان سیاسەت و پزیشکیدا چییە؟ بۆچى پزیشکەکان روو لە دنیاى سیاسەت دەکەن؟ بنەماکانى سیاسەتى پزیشکى …

درێژه‌

ئەزمونەکانی کۆتایی سەدەکانی ناوەڕاست، بەرامبەر گۆڕانی کەشوهەوا

د. مەدیحە سۆفی خوێندنەوەی مێژوو  بە قووڵی و ئاوڕدانەوە لە تەواوی ئەو ڕووداو و دەرئەنجامانەی،  کەکاریگەری لەسەر کۆمەڵگا بەگشتی و تەواوی بوارەکانی ژیاندا هەبووە، تەندروسترین شێواز و باشترین مێتۆدی هەڵهێنجانی ڕاستیەکانە، پێوەرێکی باشە بۆ  بنکۆڵکردنی ڕابوردوو و پێشبینی کردنی داهاتوو. بێ ئاگابوون لە دوێنێ، کەلێنی جۆراوجۆر لە بەرنامە و ڕایەڵکردنی …

درێژه‌

بەشێک لە کتێبی ‘ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”

Image: Herbert Hansen

د. ساماڵ مانیی “ئەو وەحشەی کە ڕای کرد، زۆر ترسابوو فەقیرە، من ئیشارەتم بۆ کرد بێ بەرەولای من، ئەویش هات… ئەو چۆکی دادا لەبەر دەمما و سەری دانەواند هەتا سەری دای لە ئەرزی بەرپێم و پێم کەوتە سەر سەری، ئەمەش ئەو سوێندخواردنە بوو کە ئەو کردی بۆ ئەوەی ببێت بە …

درێژه‌

خاڵی یەکتربڕینی سێکسیزم، ڕاسیزم، ‌هۆمۆفۆبیا و زێنۆفۆبیا

یەک “نا”ی گشتی لەڕوانگەیەکی ئینتەرسێکشنالیتییەوە هێرۆ خوسرەوی لەهەفتەی ڕابردوودا (ڕۆژی ٢ی ئەپڕیلی ٢٠٢١) لەڕێگەی میدیاکانەوە هەوڵی دەستگیرکردنی هاوڕەگەزخوازان (هۆمۆسێکسوالان)م پێگەیشت. بۆ ڕاست و دروستی ئەو هەواڵە لە چەندین میدیای جیاوازدا گوێبیستی هەمان هەواڵ بووم، کە دیارە بەپێ بیروباوەڕە دەقبەستووەکانی هەرێمی خێڵەکی کوردستان هۆمۆسێکسواڵی تاوانە. هاودەم لەگەڵ گواستنەوەی هەواڵەکەدا بێجگە لە …

درێژه‌

پرسی ژن له‌ ڕه‌هه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی ” داب و نه‌ریت” به‌ نموونه‌*

د. شەونم یەحیا داب بریتیه‌ له‌و كارانه‌ی كه‌ خه‌ڵك له‌ ژیانی رۆژنه‌یاندا پشتی پێ ده‌به‌ستن و ده‌بێته‌ به‌شێك له‌وان و لادانی تاك له‌ داب به‌لای ئه‌ندامانی كۆمه‌ڵگه‌ كارێكی نه‌شیاوه‌ و ڕه‌تكراوه‌ته‌وه‌، بگره‌ هه‌ندی جار كاره‌سات و ڕووداوی كۆمه‌ڵایه‌تی لێ ده‌كه‌وێته‌. نه‌ریتیش تاك به‌ میرات بۆی ده‌مێنیته‌وه‌ و ده‌بیته‌ به‌شێك له‌ …

درێژه‌

مینیمالیزم (سادەگەرایی): چۆن دەتوانێت ژیانمان بگۆڕێت؟

مینیمالیزم بزاوتێکی هونەرییە، لە شەستەکانی سەدەی رابردوو لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا سەری هەڵدا. لە هەناوی قوتابخانەی ئەپستراکتەوە هەتووەتە دەرەوە. تایبەتمەندییەکەی ئەوەیە کە کەمترین رەنگ و فۆڕم لەم بوارەی هونەردا بەکاردەهێنرێت. واتا پێشکەشکردنی کارێکی هونەری بەکەمترین وردەکاریی. دەوترێت وەک کاردانەوەیەک لەبەرامبەر قوتابخانەی تەعبیریی سەریهەڵداوە. ئەوەی گرنگە باسی لێبکەین، لە ئەمڕۆدا مینیمالیزم لە چەندین بواردا سوودی لێوەردەگیرێت، کە دەتوانێت ژیانمان بگۆڕێت.

درێژه‌

کتێبی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”

نووسەر: د. ساماڵ مانیی بۆ یەکەم جارە کە خاتوو ‌ د. ساماڵ مانیی ”فەلسەفەی جێندەریی” دەهێنێتە هزراندنی کوردیەوە. ئەمە دوا کتێبی پرۆژە نووسینی فەلسەفی (هەگبەی زانین)ە و کردی بە سەرەتایەک بۆ دروستکردنی ”فەلسەفەی جێندەریی” لە کوردستاندا.  ئەو کتێبە بە ناونیشانی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”یە، لە ڕۆژی ژن، رۆژی ٨ …

درێژه‌

وەستان لەسەر تابلۆیەک: پاڕانەوەی پریام لە ئەخیلۆس

وەرگێڕانی لە فەڕەنسییەوە: بەیان سەلمان ”(پریام) لە گالیسکەکەوە بازیدایە خوارێ. (ئیدێ)ی بەدیار ئەسپەکان و هێسترەکان بەجێهێشت و یەکسەر چووە خێوەتی (ئەخیلۆس)ی، ئازیز لە دلێ (زیوس)، کە بە تەنیا دانیشتبوو. هاوەڵانی لێی دوور بوون، تەنها (ئۆتۆمێدۆن) و (ئالسیم) بەخێرا هاتنە تەکی. ئەوەندە نەبوو لە خواردن ببووەوە، هێشتا خوانەکەی هەر لەبەردەم بوو، …

درێژه‌

هەر دەسپێکردن نا، بەڵکو بەردەوامیش!

شوان ئەحمەد تەمەنی نووسینی کوردی ئەوەندە زۆرنییە. تەمەنێک کە شیعر ئامادەگیەکی گەورەو بەرچاوی تێیدا هەیە. لە بابە تاهیری عوریانەوە تاکو ئەمڕۆ، هەرتێکستی شیعرییەو خۆی بەژوردا دەکات، بەڵام هاوشان بەو پرۆسەیە ئەوەی بزرو دەگمەنە، تێۆریزەکردن و ڕەخنەو هەڵسەنگاندن و شرۆڤەو لێکدانەوەیە بۆ شیعرو تێکستە شیعرییەکان. ئێمە لەگەڵ زۆری و بۆری شاعیران …

درێژه‌

بونیاده‌ کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان و کو‌لتووری ملکه‌چی له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا

موحه‌مه‌د  ڕ. ئه‌حمه‌د هه‌موو کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی مرۆیی بونیادی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌، ئه‌م بونیاده‌شی زاده‌ و هه‌ڵقوڵاوی کۆمه‌ڵێک ڕه‌گه‌ز و بنه‌ما و فاکته‌ری تێکه‌ڵه‌ که‌ چه‌ندان ساڵ و سه‌ده‌یه‌ ڕۆحی و پێکهاته‌ی ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌یان پێکهێناوه‌ بو‌نه‌ته‌ تایبه‌تمه‌ندی و ئه‌دگاری ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌ و پێی جیاده‌کرێته‌وه‌ له‌ نه‌ته‌وه‌‌کانی تر، ئه‌م فاکته‌رانه‌ش وه‌کو مێژوو، زمان، …

درێژه‌