شەممە, تشرینی دووه‌م 1, 2025
frku

transcultures

کێشەی کەشوهەوا و دۆخی باشووری کوردستان

د. مەدیحە سۆفی مێژووناسی ئیسرائیلی یوڤال هەراری دەڵێ ” لە سەدەی بیستویەکدا مرۆڤایەتی ڕوبەڕووی سێ ئاڵنگاری زۆر گەورە دەبێێتەوە، کە بریتین لە شەڕی ئەتۆمی، شێواندنی تەکنەلۆژی و وێرانبوونی ئیکۆلۆژین، ئێمە لێرەدا ئاماژە بە بواری ئیکۆلۆژی دەدەین، کە بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی ئەتمۆسفێر و  ئەو دەرئەنجامە نەرێنیانەی بەدوای خۆیدا دەیهێنێ، چ کاریگەرییەکی …

درێژه‌

كتێبە زۆر خراپەكان

– فردریك نیتشەی نەفرەتی، مارتن هایدیگەری درۆزن، میشێل فوكۆی دێوانە – شوان ئەحمەد بەرایی: وەك چۆن كتێبخانەكان پڕن لەكتێبی باش و لە تێكستی چێژبەخش، بەو جۆرەش خاڵی نین لە بەرهەمی خراپ و لە نوسینی هەڵیتوپەڵیت. چۆن بە سەر كتێبی گرنگ و تایبەت و سەنگیندا دەكەوین، ئاوەهاش دەرگیری كتێبگەلێك دەبین كە …

درێژه‌

دیراسەیەکی ستراتیژی بۆ ئاو لە عیڕاقدا

د. مەدیحە سۆفی هاتنەکایەوەی قەیرانی ئاو، کە هۆکارەکانی جۆراوجۆرن لەوانەش گرنگترینییان توندبوونی کێشەی گۆڕانی کەشوهەوا، جگە لە زۆربوونی دانیشتوان، بەفیڕۆدان و نالەباری بەڕێوەبردنی سیستەمی ئاو و زۆریتر، قەرانی ئاو هاتنەکایەوەیەکی لەناکاو و هەڵتۆقیو نییە، بەتایبەتی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتابەتتر لە عڕاقدا. لە کۆتایی سەدەی بیستەمەوە توێژینەوەکان دڵنیایی ئەوە دەدەن؛ …

درێژه‌

کتێبی فەلسەفەی ئازادی

لێپێچینەوەی: دڵشاد کاوانی بەم زووانە چاپ و بڵاو دەکرێتەوە کتێبی “ئازادی لێپێچینەوە”، لە فەلسەفەی ژان پۆڵ سارتەردا، کتێبێکی سەت لاپەڕەیی ڕەخنەیی فەلسەفییە، شەشەمین کتێبی چاپکراوی نووسەر و ڕەخنەگر دڵشاد کاوانییە، لە ماوەیەکی زۆر نزیکدا، لە دووتوێی بەرگێکی قەشەنگدا دەکەوێتە بەردیدی خوێنەران. ئەم کتێبە، شیکاری و ڕاڤەکردن و ڕەخنەگرتنە لە هەندێک …

درێژه‌

دۆزەخساز و شەیتانەکانی

دلێر محەمەد نوری هەر دەسەڵاتێک لە جێی بەهەشتسازی، دەستی کرد بە دۆزەخ داخستن بۆ هاوڵاتیانی خۆی. ئەوا وردە وردە، نەوە دوای نەوەی بێ ئومێدو دڵشکاوو تێکشکاوو بێکار دەخاتە بازاڕی ژیانەوە. کاتێکیش دەسەڵات دەبێ بە دۆزەخساز کە تەنها بیر لە دروستکردنی بەهەشت بۆ خۆی و دار و دەستەکەی بکاتەوە. ئەو بەهەشتەش …

درێژه‌

بۆچی فەلسەفە بە بابەتێکی سەخت دادەنرێت؟

یوسف ئیسماعیل پێشەکی: سەختی هەستپێکراوی فەلسەفە  زۆرجار فەلسەفە بۆ زۆر کەس بە بابەتێکی ترسناک دادەنرێت. زۆربەی بەهۆی ئاڵۆزیی و سروشتی ئەبستراکتەکەی دەگەڕێتەوە. بۆ ژمارەیەکی زۆری خوێندکاران فەلسەفە یەکەم ناساندنیانە بۆ بیرکردنەوەی ئەبستراکت و ئەم گۆڕانکارییە لە بیرکردنەوەی کۆنکرێتییەوە دەتوانێت تەواو چالاک بێت. سەرەڕای ئەوەش، ئەو چەمکانەی لە فەلسەفەدا باس دەکرێن …

درێژه‌

دەربارەی فەلسەفەی ئیمانوێل کانت

یوسف ئیسماعیل پێشەکی بۆ ئیمانوێل کانت Kant Immanuelو بەرهەمە فەلسەفییەکانی ئیمانوێل کانت بەشێوەیەکی بەرفراوان وەک یەکێک لە گەورەترین فەیلەسوفەکانی هەموو سەردەمێک دادەنرێت، کە بە بەشدارییە پێشکەوتووەکانی لە چەندین بواری فەلسەفەدا ناسراوە. لەوانە، میتافیزیک، ئیپیستمۆلۆژی، ئەخلاق، جوانناسی.  کانت لە ساڵی ١٧٢٤ لە شاری کۆنیگسبێرگ لە ویلایەتی پرۆسیا لەدایک بووە، زۆربەی ژیانی لە …

درێژه‌

چۆن ئاو شەڕ هەڵدەگیرسێنێت و چۆن دەیکوژێنێتەوە

د. مەدیحە سۆفی گۆی زەوی بە هەردوو نیوەکەیەوە، چ نیوەی خوارەوەی و ج نیوەی سەرەوەی بە کێشە و ئەستەنگی جۆراوجۆری ئەم سەردەمە تەنراوە، سەرچاوەی سەرەکی کێشەکانیش خۆی لە سەپاندنی دەسەڵاتی ئابووری و پاشان سیاسی دەبینێتەوە. تاڵانکردنی سامانی سروشتی بەتایبەتی وزە و ئاکامە دژوارەکانی؛ کاردانەوەی نەرێنی بەسەر ژینگەی هەموو جیهاندا هەیە، …

درێژه‌

خۆشەویستی خودناسی

بەهێیە بارام گرینگیەکی تری ناسینی خود بریتیە لە خۆشەویستی بۆ خۆت. واتا مرۆڤ کاتێک ئاشنا دەبێت بە خودی خۆی، خۆی خۆشدەوێت و هەستی خۆ بەکەم زانینی بەرامبەر بەخۆی نییە، جونکە خۆی خۆشدەوێت، ئەو کەسانەی خۆیان خۆشدەوێت ئەگەر لە ژینگە کۆمەڵایەتیەکەی تووشی خۆشەویستی ڕەگەزی بەرامبەر بوو  لە دڵەڕاوکێ و نائارامی ناژی، …

درێژه‌

ئاخافتنی: گرنگى فەڵسەفە

جوان عزەت، كەنان بليج كەنان بليج: پرسيارى يەكەم/ فەڵسەفە چييە؟ جوان عزەت: وەڵامدانەوە/ مژارى فەڵسەفە مژارێكى گرنگ و ئاڵووزە، بەڵام ئەو مرۆڤەى كە دەبێتە منداڵى فەڵسەفە دەبێ شرۆڤەكاريەكان زور بە ئاسانى بگەينێتە مرۆڤ و كۆمەڵگا. ئەگەر بڵێين فەڵسەفە چييە؟ وا ديار دەبێت فەڵسەفە، لە هەر قۆناغ و سەردەمێك خەريكى دروستكردنى …

درێژه‌