چوارشەممە, كانونی یه‌كه‌م 24, 2025
frku

transcultures

٢٥ی تشرینی دووەم، ڕۆژی جیهانی نەهێشتنی توندوتیژی دژی ژنان

ڕستەیەکی ماهتما غاندی وەڵامە بۆ هەموو توندوتیژییەک ”ناونانی ژنان بە “ڕەگەزی لاواز” بوختانکارییە؛ ئەوە نادادپەروەری پیاوە بەرامبەر بە ژن. ئەگەر ناتوندوتیژی یاسای مرۆڤایەتی بێت، ئایندە هی ژنانە.” Images: https://pixabay.com/fr/ BeritK dimitrisvetsikas1969

درێژه‌

کەسایەتی دارتینیان لە نێوان خەیاڵ و ڕاستیدا

بەیان سەلمان زۆرن ئەوانەی ڕۆمانی ”سێ موسکیتێر”ی Les Trois Mousquetaires ئەلکسەندەر دومایان خوێندۆتەوە. هەمیشە گومانێکمان لەلا دروست دەبوو لە نێوان ئەوەی چەند ئەم کەسایەتیە مێژوویە لە ژیانی ڕاستی ئەو سەردەمەدا هەبوو و خەیاڵی نووسەر ئەلکسەندەر دومای وروژاندووە هەتا شاکارێکی لێ داهێنا. لە قشڵەی ڤانسێن  Câteau De Vincennesلە پاریس، لە باڵی …

درێژه‌

هەڵکشانی پڕوپوچی -عەرەب و ئیسلام و خۆرئاوا –

د. هاشم ساڵح شوان ئەحمەد کردوویەتی بە کوردی كۆرنیلۆس كاستۆریادیسی بە ڕەگەز یۆنانی و هەڵگری ڕەگەزنامەی فەرەنسی، یەكێكە لەو دەنگە گرنگانەی لە كایەی ڕۆشنبیری فەرەنسی و تەنانەت نێودەوڵەتیشدا گوێی لێدەگیرێت. ڕاستە ئەو زۆر لەسەر شاشەی تەلەفزیۆنەكانەوە دەرناكەوێت و تەنانەت خۆشی دەشارێتەوە، بەڵام لە ڕێگەی لێكچەر و سیمینار و بڵاوكراوەكانەوە، قسەی …

درێژه‌

تابوو یێ هزر و فه‌لسه‌فێ

جوان عزەت هه‌ر ژ سه‌رده‌مێ سۆكرات بگره‌ هه‌تا دگه‌هیته‌ سه‌رده‌مێ ده‌ستهه‌لاتداریێ دیرۆكا مرۆڤاهیێ دگوت: “هزر و فه‌لسه‌فه‌ ئه‌قلى وێران دكه‌ت”. نها ژى هه‌مان ئه‌و خواندنه‌ ل سه‌ر هزر و فه‌لسه‌فێ خوه‌ دووباره‌ دكه‌ن.  ب تایبه‌ت سیسته‌مێن ده‌ستهه‌لاتدارى ترس ژ هزر و فه‌لسه‌فێ هه‌یه‌. نه‌مازه‌ ئه‌و جڤاكێن وه‌هما هزرى ژ خوه‌ …

درێژه‌

ئەگەر لە بازنەیەکی سەرووی خۆمانەوە لە جیهان بڕوانین/ بەشی یەکەم

د.مەدیحە سۆفی گۆی زەوی لە ڕوبەڕوبوونەوەیەکی سەختی کێشەی جۆراوجۆردایە، کە ئیدی دەستی مرۆڤ ناتوانێت بە خێرایی بەریپێبگرێت، لە کاتێکدا هەر ئەو دەستە هۆکاری ناهاوسەنگی و شێواندنێتی، ئاڵنگارییەکان زۆر و نییەتی چارەسەکان لەگەڵ کێشەکاندا تاکولۆ دەکەون، بەتایبەتی پاش ئەم فرەجەمسەرییەی، کە ئێستا لەودیو هزرە دژبەیەکەکانەوە وەکو ژەمە تۆڵە لێدەنرێت و دژ …

درێژه‌

ڵێدان ل ناسناما ژنێ

ئەگەر ئەز وەکۆ ژن د هشمەندیا وێ چەندێ دا نەبم، کو رەگەزەکا داگیرکریمە! گرنگە ب سەلمینم.            “جوان عزەت” جوان عزەت ژیان ب خوە ل سەر سێکۆچکا “ئەڤین، ئازادى و بەرپرسیاريێ” هاتیە زمان، نە گرنگییدان ب رەھ و ریشالى یا  ڤێ سێکۆچکێ دەرگەهى ل بەر سێکۆچکا “نە حەزکرن، بندەستى و بێ …

درێژه‌

رۆشنبیرێ ئازادیخواز کییە؟      

جوان عزەت رۆشنبیرێ ئازادیخواز کییە؟ ئەڤە ئێک ژ پرسیارێن گرنگ و پێویستە کو هەر ئێک ژ مە ل خوە بکەت. رۆشنبیرێ ئازادیخواز، ئەوە ئەوێ خوە ل سەروویا هەر تشتەکێ دناڤ واقیعیدا رووددەت ببینیت. ئێک ژ خالێن گرنگ یێن رۆشنبیرێ ئازادیخواز ئەوە، کو دگەل خواندنا “نها/ ئێستا” بژیت. راڤەکرن و هزرکرن …

درێژه‌

کێشەی کەشوهەوا و دۆخی باشووری کوردستان

د. مەدیحە سۆفی مێژووناسی ئیسرائیلی یوڤال هەراری دەڵێ ” لە سەدەی بیستویەکدا مرۆڤایەتی ڕوبەڕووی سێ ئاڵنگاری زۆر گەورە دەبێێتەوە، کە بریتین لە شەڕی ئەتۆمی، شێواندنی تەکنەلۆژی و وێرانبوونی ئیکۆلۆژین، ئێمە لێرەدا ئاماژە بە بواری ئیکۆلۆژی دەدەین، کە بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی ئەتمۆسفێر و  ئەو دەرئەنجامە نەرێنیانەی بەدوای خۆیدا دەیهێنێ، چ کاریگەرییەکی …

درێژه‌

كتێبە زۆر خراپەكان

– فردریك نیتشەی نەفرەتی، مارتن هایدیگەری درۆزن، میشێل فوكۆی دێوانە – شوان ئەحمەد بەرایی: وەك چۆن كتێبخانەكان پڕن لەكتێبی باش و لە تێكستی چێژبەخش، بەو جۆرەش خاڵی نین لە بەرهەمی خراپ و لە نوسینی هەڵیتوپەڵیت. چۆن بە سەر كتێبی گرنگ و تایبەت و سەنگیندا دەكەوین، ئاوەهاش دەرگیری كتێبگەلێك دەبین كە …

درێژه‌

دیراسەیەکی ستراتیژی بۆ ئاو لە عیڕاقدا

د. مەدیحە سۆفی هاتنەکایەوەی قەیرانی ئاو، کە هۆکارەکانی جۆراوجۆرن لەوانەش گرنگترینییان توندبوونی کێشەی گۆڕانی کەشوهەوا، جگە لە زۆربوونی دانیشتوان، بەفیڕۆدان و نالەباری بەڕێوەبردنی سیستەمی ئاو و زۆریتر، قەرانی ئاو هاتنەکایەوەیەکی لەناکاو و هەڵتۆقیو نییە، بەتایبەتی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتابەتتر لە عڕاقدا. لە کۆتایی سەدەی بیستەمەوە توێژینەوەکان دڵنیایی ئەوە دەدەن؛ …

درێژه‌