شەممە, تشرینی دووه‌م 1, 2025
frku

transcultures

هاوپۆڵەکەم

سوهاد عەبدوڵا لە قۆناغی بنەڕەتیی دابووین. من دۆستی چەند کچێک بووم، کە کەس و کاریان، وابزانم پەکەکە بوون، یان لەوانەشە لایەنگری پەکەکە بووبن. بە گشتی ئەوان چەپ بوون. حەزی زۆرم بۆ خوێندنەوە، منی پتر لەوان نزیک دەکردەوە. هەرچیەکیان لە کتێب و بڵاوکراوە دەست دەکەوت بۆمیان دەهێنا. گوڵزار لەناویاندا زۆرتر چالاک …

درێژه‌

سەرپۆشەکەی نەنکم

  دلێر محەمەد نوری  سەرپۆشەکەی نەنکم، سەرپۆشێکی، سپی و جوان بوو. هێندەی دڵی هەموو پەپوولەکانی دونیا پاک بوو. نەنکم ئایندارییەکی ئەکرد، هێندەی ئایینداری فریشتەکانی خودا، بێ غەل و غەش بوو. ئەرکی سەرەکی سەرپۆشەکەی، داپۆشینی پرچ و کەزیە سپییەکەی بوو. بەڵام هەندێ ئەرکی دیکەشی هەبوو. نەنکم هێندە خودای خۆش ئەویست، پێویستی …

درێژه‌

نه‌ساخیا سته‌مكاریێ و ترس ژ ئازادیێ

نووسەر: جوان عزه‌ت ئه‌و ملله‌تێن به‌رى ئه‌قلێ ئازاد و كه‌لتوورێ ئازاد دژین، ئه‌و ملله‌تێن به‌رى دیرۆك و بوونا دیرۆكێ نه‌. ملله‌تێن ب ڤى ره‌نگى زوى ب زوى نه‌شێن تراژیدیێن خوه‌ ژى بخوینن و ئه‌زموونێ ژ سه‌ربوور و تراژیدێن گه‌لێن دى تر ژى وه‌ربگرن، چۆنكو به‌رهه‌مێ درۆستكرنا ئه‌قلێ سته‌مكاریێ گه‌هشتنه‌ ب …

درێژه‌

گەشتێک، کۆکەرەوەی دوو تەمەن

چیرۆک ئەفسانە مستەفا لەناو ئۆتۆمبێلداین و دەڕۆین! بەردەوام سەیری ڕێگاکە و ئەو تابلۆیانە دەکەم کە پێتدەڵێن ئێرە کوێیە و بەرەوکوێ دەڕۆیت. ئەم سەرنجدانە، خووی منداڵیمە. چاو دەگێڕم، سروشتی شار، جوانییەکانی ڕێگا ببینم، بەڵام جوانییەکانی تێپەڕن. ڕێگایەکی ڕێکوپێکی قیرتاوکراو، دار سنەوبەرەکان دەبینیت، هەوایەکی فێنک بەر پێستت دەکەوێت و هەست بە فێنکیی …

درێژه‌

”دەریا و خەونە شاراوەکەی مەرجان”

خوێننەوەی: پەروێز هوما ئەم ڕۆمانە لە نووسینی نووسەر و ڕۆماننووس(بەیان سەلمان)ە، کە ناوەندی ڕۆشنبیریی ڕەهەند، چاپ و بڵاوی کردووەتەوە. ساڵی چاپ ٢٠٢١ چێژی خوێنەر، پشتبەستووە بە مەعریفەکەی، مەعریفەکەیەتی بڕیار دەدات کە چێژ لە چی ببینێت. من کاتێک ڕۆمان دەخوێنمەوە، سەرنجی هەندێک لایەن دەدەم، سەرەکیترینیان: بونیادی کاراکتەر، خوڵقاندنی ڕووداو، زمانی گێڕانەوە، …

درێژه‌

وزەی سەوز و درەختی سەوز

د. مەدیحە سۆفی د. مەدیحە سۆفی زانست هەمیشە لە پێگەیەکدایە کە گومان دەخوڵقێنێ؛ خوڵقاندنی گومان سەرەداوی گەڕانە بەدوای ڕاستییەکی شارراوەتردا، ڕاستییە شارراوەکانی بواری زانستیش نە بنبڕ دەبن و نە دەکوژێنەوە، هەر بەو گومان لێکردنەش، ئەگەرەکانی تازەگەری چەکەرە دەکەن و لە میانەی توێژینەوە و تاقیکردنەوە و دووبارە کردنەوەی پراکتیزەکردنی تیوورییەکان، حاڵەتێکی …

درێژه‌

تەوەری ئاو، وەکو کێشەیەکی گلۆبال

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا نادادپەروەری کۆمەڵایەتی و وەبەرهەمهێنانی بێ سنوور، چاوچنۆکی سەرمایەداری، نیولیبیرالیزم، گۆڕانی کەشوهەوا و ماکەکانی، پەتای کۆڕۆنا، شەڕی ئۆکرانیا و کێشەی دانەوێڵە و پەینی کیمیایی، پلانە شاراوەکانی ئەودیوی دیوارە ئەستورەکان؛ کە پارێزەری بەرژەوەندی زلهێزەکانن و هەر خۆیانیش پێشبینییەکان بە پێی خواستی بەرنامەکانیان دادەڕێژن، هەموو ئەم پێشهاتانە بە گشتی …

درێژه‌

چۆن بتوانین ژنێكى به‌هێز دروست بكه‌ین؟

وتاری هاوبەش جوان عزەت، بەهرە حەمەڕەش، شاناز هیرانی به‌شى یه‌كه‌م: ژن و په‌روه‌رده‌ جوان عزه‌ت پێشه‌كى: سه‌ره‌تاى هه‌موو چه‌مكێك ئامانجه‌، ئه‌و ئامانجه‌ وشه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێت و وشه‌یش زمان ساز ده‌كات و زمانیش به‌ره‌ به‌ره‌ ده‌بێته‌ زانست و پرۆسه‌ى خۆ په‌روه‌رده‌كردن. په‌روه‌رده‌، زانستى كۆمه‌ڵگه‌یه‌. كۆمه‌ڵگه‌یش، چۆنیه‌تى پراكتیكى ئه‌و په‌روه‌رده‌یه‌ له‌سه‌ر ئاستى …

درێژه‌

گۆی زەوی وڵاتی هەموومانە

د. ساماڵ مانیی تا کەی حکومەتەکان هیچ پلانێکی جیدی پیادە ناکەن سەبارەت بە پاراستنی ژینگە لەسەر ڕووی زەویدا؟ دارستانەکانی سەرزەوی ڕۆڵی ساردکەرەوەیان هەیە، کە دەسووتێن و کەم دەبنەوە، بلۆک و خشت و بەرد و خاک و لم و کۆنکریت و قیرتاوەکان بە تەنیا بەجێدێڵن، ئەوانیش دەبنە هیتەر و گەرمکەرەوەی سەرزەوی. …

درێژه‌

پەیوەندی ھەڵئاوسان بە پاشەکەوت و گەشەکردنەوە

موحه‌مه‌د ڕه‌حمان ئه‌حمه‌د ھەڵئاوسان یەکێکە لە دەردە کوشندەکانی سیستەمی بازاری ئازادی سەرمایەداری، ئەو سیستەمەی کە لەسەر بنەمای خواست و خستنەڕوو بڕ و نرخی بەرھەم دیاری دەکات، بەبێ پلاندانان و دەستێوەردانێکی ناوەندی. ھۆکارەکان بۆ سەرھەڵدانی ھەڵئاوسان و بەرزبوونەوەی نرخ زۆرن. بەگشتی خواست و خستنەڕوو دوو ھۆکاری زۆر باون، بۆ نموونە، کاتێک …

درێژه‌