چوارشەممە, كانونی یه‌كه‌م 24, 2025
frku

transcultures

خاڵی یەکتربڕینی سێکسیزم، ڕاسیزم، ‌هۆمۆفۆبیا و زێنۆفۆبیا

یەک “نا”ی گشتی لەڕوانگەیەکی ئینتەرسێکشنالیتییەوە هێرۆ خوسرەوی لەهەفتەی ڕابردوودا (ڕۆژی ٢ی ئەپڕیلی ٢٠٢١) لەڕێگەی میدیاکانەوە هەوڵی دەستگیرکردنی هاوڕەگەزخوازان (هۆمۆسێکسوالان)م پێگەیشت. بۆ ڕاست و دروستی ئەو هەواڵە لە چەندین میدیای جیاوازدا گوێبیستی هەمان هەواڵ بووم، کە دیارە بەپێ بیروباوەڕە دەقبەستووەکانی هەرێمی خێڵەکی کوردستان هۆمۆسێکسواڵی تاوانە. هاودەم لەگەڵ گواستنەوەی هەواڵەکەدا بێجگە لە …

درێژه‌

پرسی ژن له‌ ڕه‌هه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی ” داب و نه‌ریت” به‌ نموونه‌*

د. شەونم یەحیا داب بریتیه‌ له‌و كارانه‌ی كه‌ خه‌ڵك له‌ ژیانی رۆژنه‌یاندا پشتی پێ ده‌به‌ستن و ده‌بێته‌ به‌شێك له‌وان و لادانی تاك له‌ داب به‌لای ئه‌ندامانی كۆمه‌ڵگه‌ كارێكی نه‌شیاوه‌ و ڕه‌تكراوه‌ته‌وه‌، بگره‌ هه‌ندی جار كاره‌سات و ڕووداوی كۆمه‌ڵایه‌تی لێ ده‌كه‌وێته‌. نه‌ریتیش تاك به‌ میرات بۆی ده‌مێنیته‌وه‌ و ده‌بیته‌ به‌شێك له‌ …

درێژه‌

مینیمالیزم (سادەگەرایی): چۆن دەتوانێت ژیانمان بگۆڕێت؟

مینیمالیزم بزاوتێکی هونەرییە، لە شەستەکانی سەدەی رابردوو لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا سەری هەڵدا. لە هەناوی قوتابخانەی ئەپستراکتەوە هەتووەتە دەرەوە. تایبەتمەندییەکەی ئەوەیە کە کەمترین رەنگ و فۆڕم لەم بوارەی هونەردا بەکاردەهێنرێت. واتا پێشکەشکردنی کارێکی هونەری بەکەمترین وردەکاریی. دەوترێت وەک کاردانەوەیەک لەبەرامبەر قوتابخانەی تەعبیریی سەریهەڵداوە. ئەوەی گرنگە باسی لێبکەین، لە ئەمڕۆدا مینیمالیزم لە چەندین بواردا سوودی لێوەردەگیرێت، کە دەتوانێت ژیانمان بگۆڕێت.

درێژه‌

کتێبی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”

نووسەر: د. ساماڵ مانیی بۆ یەکەم جارە کە خاتوو ‌ د. ساماڵ مانیی ”فەلسەفەی جێندەریی” دەهێنێتە هزراندنی کوردیەوە. ئەمە دوا کتێبی پرۆژە نووسینی فەلسەفی (هەگبەی زانین)ە و کردی بە سەرەتایەک بۆ دروستکردنی ”فەلسەفەی جێندەریی” لە کوردستاندا.  ئەو کتێبە بە ناونیشانی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”یە، لە ڕۆژی ژن، رۆژی ٨ …

درێژه‌

وەستان لەسەر تابلۆیەک: پاڕانەوەی پریام لە ئەخیلۆس

وەرگێڕانی لە فەڕەنسییەوە: بەیان سەلمان ”(پریام) لە گالیسکەکەوە بازیدایە خوارێ. (ئیدێ)ی بەدیار ئەسپەکان و هێسترەکان بەجێهێشت و یەکسەر چووە خێوەتی (ئەخیلۆس)ی، ئازیز لە دلێ (زیوس)، کە بە تەنیا دانیشتبوو. هاوەڵانی لێی دوور بوون، تەنها (ئۆتۆمێدۆن) و (ئالسیم) بەخێرا هاتنە تەکی. ئەوەندە نەبوو لە خواردن ببووەوە، هێشتا خوانەکەی هەر لەبەردەم بوو، …

درێژه‌

هەر دەسپێکردن نا، بەڵکو بەردەوامیش!

شوان ئەحمەد تەمەنی نووسینی کوردی ئەوەندە زۆرنییە. تەمەنێک کە شیعر ئامادەگیەکی گەورەو بەرچاوی تێیدا هەیە. لە بابە تاهیری عوریانەوە تاکو ئەمڕۆ، هەرتێکستی شیعرییەو خۆی بەژوردا دەکات، بەڵام هاوشان بەو پرۆسەیە ئەوەی بزرو دەگمەنە، تێۆریزەکردن و ڕەخنەو هەڵسەنگاندن و شرۆڤەو لێکدانەوەیە بۆ شیعرو تێکستە شیعرییەکان. ئێمە لەگەڵ زۆری و بۆری شاعیران …

درێژه‌

بونیاده‌ کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان و کو‌لتووری ملکه‌چی له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا

موحه‌مه‌د  ڕ. ئه‌حمه‌د هه‌موو کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی مرۆیی بونیادی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌، ئه‌م بونیاده‌شی زاده‌ و هه‌ڵقوڵاوی کۆمه‌ڵێک ڕه‌گه‌ز و بنه‌ما و فاکته‌ری تێکه‌ڵه‌ که‌ چه‌ندان ساڵ و سه‌ده‌یه‌ ڕۆحی و پێکهاته‌ی ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌یان پێکهێناوه‌ بو‌نه‌ته‌ تایبه‌تمه‌ندی و ئه‌دگاری ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌ و پێی جیاده‌کرێته‌وه‌ له‌ نه‌ته‌وه‌‌کانی تر، ئه‌م فاکته‌رانه‌ش وه‌کو مێژوو، زمان، …

درێژه‌

توندوتيژیى لەسەر بنەماى جۆریی (جێندەر)

Image: Tumisu

نەورۆز زرار: خوێندکاری دکتۆرا توندوتيژیى بابەتێكى نوێ نيیە بەڵکو لەگەڵ درووستبوونى مرۆڤەكانەوە درووست بووە، کە دەکرێت لەرێگاى بەڵگەی مێژوویی شارستانییە كۆنەكان بەديیان بكەين، وەک کێشانی وێنەی كەللەى سەر و چاوى دەرهاتوو و زمانى بڕاو کە لەناو بەڵگەنامە مێژووییەکاندا هەن. توندوتيژیى وەك هەڵسوكەوتێكی ناپەسەندکراوی روژانەی کە مرۆڤگەلێک، لە وتنى وشەى نەشياو …

درێژه‌

شایەدحاڵی چرکەیەکی مێژووی ژیانم

Image: Jose Antonio Alba

فریشتە فریشتە نازانم لەکوێوە دەست پێبکەم! گەر باس لە ساڵی لەدایک بوونم بکەم، ئەوا 31/8/1959 هاتوومەتە دنیاو دایکم بەفریشتە ناودێری کردوم. دوایی باوکم پێیخۆش بووە ناوەفەرمیەکەم بکاتە ڕێزان عومەر مستەفا. ئەو دەمە دەرچووی ئامادەیی پیشەسازی بووم، هەر لە سەرەتای هەرزەکاریەوە ڕۆمانەکانی (مەکسیم گۆرکی) و (تۆڵستۆی) و (کازانزاکی) لەلایەک و دەریای …

درێژه‌

وردبوونەوەیەک دەربارەی چەند پرسێک

دژەژنبوون، دژەفیمینیزمبوون، دژەجێندەریزمبوون، فیمینیزمی لیبڕاڵ، ژنی ئیرۆتیکی هێرۆ خوسرەوی “شۆڕش ئاکتێکی کورتمەودا نییە، کە لەپڕێکدا شتێک ڕووبدات و ئیتر هەموو شتێک بگۆڕێت. شۆڕش پڕۆسەیەکی ئالۆز و مەودادرێژە، کە دەبێت مرۆڤ  لەوەی پێشتر هەبووە بۆ مرۆڤێکی دیکە بگۆڕێت”. ڕوودی دوچکە.[*] ئەگەر باوەڕمان بە گۆڕانکاریی و پێکەوە ژیان و ئەڵتەرناتیڤێکی باشتر هەیە، …

درێژه‌