transcultures ترانسكولتوور
د. ساماڵ مانیی
لەو کاتە کەمەی کە هەمە بۆ بەسەرکردنەوەی هەواڵەکان و فەیسبووک، ناوێرم سەیری وێنەی هیچ ژنێک بکەم لە میدیاکان و پۆستەکانی ناو سۆشیال میدیا؛ ترسم هەیە لەوەی وێنەی ژنە کوردێکی کوژراو بێت و میدیاکان نوسیبێتیان “بە هۆی کێشەی کۆمەڵایەتی یەوە کوژراوە”.
کێشە کۆمەڵآیەتیەکان’ هەزارویەکن و هەموو کێشەکانیش لەناو کۆمەڵگەدا کێشەی کۆمەڵایەتین.’
دەستەواژەی “کێشەی کۆمەڵایەتی” دوور ڕاگرن لە نوسینەکاندا. لەبری ئەو دەستەواژەیەی ‘کێشەی کۆمەڵایەتی’ کە هیچ نەووتنە و ئەرکی زانیاری بەخشین و لێکدانەوە و خۆماندووکردن بە ووردەکاریەکانەوە لە کۆڵ میدیا دەکاتەوە، هەروەهاش ئاماژەیە بۆ گرنگی پێنەدان و لەکۆڵخۆکردنەوە، داوادەکەم دەستەواژەکانیتری دەرخەری هۆکار و مەبەست لە تاوانەکە بە ڕوونی بنوسرێت و تاوانێک لە تاوانێکی تر جیا بکرێتەوە. دڵنیام دەتوانن ئەوە بکەن و مەبەستتان لەوە نیە ئەو تاوانە بەکەم بگرن.
وردەکاریەکان گرنگن لە تاوانەکاندا، وەکو نیشانەکانی نەخۆشی وایە لای دوکتۆرێک بۆ چارەسەرکردنی هەر نەخۆشیەک. گەر وردەکاریەکان دەرنەکەوون هەرگیز ناتوانین چارەسەری ئەو کێشە کەڵتووریە کوردیە بکەین کە ئەم هەموو ژنە دەکوژێت و بەکوشتی دەدات و وای لێدەکات خۆی خۆی بکوژێت.
گەروا بەردەوام بێت، هەتا ماوین ‘پرسی ژن’ لە کوردستاندا جیا ناکرێتەوە لە ئیشی ئیسعاف و پۆلیس لە بەرنامەی حیزبەکاندا و خەباتی ژنانیش هەروەکو بەشێک لە فریاکەوتن و پۆلیس ئیش دەکەن.
هیوادارم ئیتر کۆکردنەوەی تاوانەکان و فڕێدانیان بۆ ناو چاڵە گەورەکەی “کێشەی کۆمەڵایەتی” تاوانەکان نەبینم لە میدیا کوردیەکاندا. ئەوەندەی کوشتنی ژن ئازارم دەدات ئەوەندەش فڕێدانیانە بۆ ناو چاڵە گەورەکەی شاردنەوەی تاوانەکان لە ژێر ناوی “کێشەی کۆمەڵایەتی”دا.
هەموو کێشەیەک ‘کێشەی کۆمەڵایەتی’ یە بە کێشەی سیاسیشەوە، بە کێشەی ئابووریشەوە، بە کێشەی میدیاشەوە، هەموو کێشەکان کێشەی کۆمەڵایتین، بەڵام وەکوو چۆن کێشەی ‘ناو حیزبەکان’ هەیە و کێشەی ‘نێوان حیزبەکان هەن و کێشەی دەزگاکانی دادوەری هەیە و کێشەی موچە هەیە و کێشەی هەڵبژاردن هەیە و کێشەی ناوچەیی هەیە و هتد، تاوانەکانیش بەهەمان شێوەن.
وەکو چۆن ناکرێت هەموو کێشە سیاسیەکان پێیان بووترێت “کێشەی کۆمەڵایەتی” تاوانەکانیش بەهەمان شێوە ناکرێت پێیان بوترێت “کێشەی کۆمەڵایەتی”.
