چوارشەممە, كانونی یه‌كه‌م 24, 2025
frku

transcultures

ژینگە و ژیان

پرۆژەی (ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی – کوردستانی ) بەبۆنەی ڕۆژی ژینگەی جیهانەوە لە ٦/٥ نامیلکەی (ژینگە و ژیان) پرۆژەیەکی پەروەردەییە بۆ گەشەکردنی هزری تاکی کۆمەڵگا لە بواری ژینگەدا، یەکێکە لە بەرهەمەکانی (بەشی توێژینەوەی ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی- کوردستانی)، ئەم بەرهەمە بە هەرسێ دیالێکتی (سۆرانی، بادینانی،لاتینی) چاپ کراوە تاکو زۆرترین کەس بتوانن لێی …

درێژه‌

توێژینەوەکانی  بواری گۆڕانی کەشوهەوا چی دەڵێن؟

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا ناوەندی زانستی ماکس – پلانک لە ئەڵمانیا یەکێکە لە ناوەندە زانستییە سەرکەوتوو و گرنگەکانی توێژینەوە لە ئاستی جیهاندا، ئەم ناوەندە لە ساڵی ١٩٤٨وە دامەزراوە و زاناکانی نێو ئەم ناوەندە زانستییە خاوەنی چەندەها خەڵاتی نۆبلن. توێژینەوەکانی ئەم دواییەی ئەم ناوەندە زانستییە لە بارەی گۆڕانی کەشوهەواوە و بەتایبەت …

درێژه‌

ئایدیالیزمى تاكگه‌رایى

جوان عزه‌ت ”ئێمه‌ پێویستمان به‌ دووباره‌كردنى ئه‌قلى دوێنێ نییه‌، به‌ڵام‌ پێویستمان به‌ په‌روه‌رده‌یه‌كه‌، نه‌وه‌ى داهاتووی پێ فێرى گۆرین بكه‌ین”. ماسلۆ هه‌موو تێزى فه‌لسه‌فى له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆكه‌، كه‌ ئه‌م جیهانەی‌ له‌ مادده‌پێكهاتووه‌ ئه‌وه‌نده‌ كاریگه‌رى له‌سه‌ر مێژووى مرۆڤایه‌تی‌ هه‌بووه‌، یاخۆد له‌ ئایدیایى زیهنى پێكهاتووه‌؟ ئایدیالیزم چه‌مكێكه‌ گرێداراوى شته‌ جه‌وهه‌ریه‌كانه،‌ له‌ ماتریال و …

درێژه‌

کێشەکانی ژینگەی دەستکرد و ژینگەی کۆمەڵایەتی

مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا لەم سەردەمەدا ژینگەی دەستکرد گرنگترین ناوەندی گەشەکردنی ئابووری و سەرهەڵدانی شارستانییەتە، جگە لەوەی بە هەنگاوێکی گرنگی بووژانەوە و پێشکەوتنیش ئەژمار دەکرێ، ژینگەی دەستکرد بریتییە لە تەواوی دامەزراوە، یەکەکانی بەرهەمهێنان و نیشتەجێبوون، کاکردن و فێربوون، کە ڕەنگدانەوەی زۆری لەسەر ئاست و چۆنییەتی گەشەکردنی تاکدا دەبێت. بە دڵنیاییەوەش بوونی …

درێژه‌

با بەس بێت

چرکەیەکی دەربڕین لەلایەن شادی عبدالواحد بە پێنووسە ڕەنگ شینەکەی، بە فکرە ڕەنگ ئاڵەکەی چ ناڵەیەك دەنەخشێنێت. پەنجەی مۆر و ژێر دەستەیی لە ژووری ساردی دەنگدان لێک دەئاڵێنێت. گوایە ئەمڕۆ ڕۆژی دەنگدانی مرۆڤایەتییە، بۆ ڕزگاری لە چەوسانەوە و لە ڕقەبەرایەتییە، دڵنیایت کە دەتوانی چاکسازی بەرهەم بێنیت. یاخود فرمێسک لە چاوانی باوکی …

درێژه‌

ژیاننامەی کۆڕەو

خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی”ئەو ھەورە کپە”ی نووسەر و ڕۆماننووس بەیان سەلمان رەفیق سەعید نازانم ! ئەگەر ھیچ نوسەرێکی تر نوسیبێتییەوە، بەڵام نووسەر خاتوو بەیان سەلمـان ئەرکی کێشاوە و لە جیاتی چەند ملیۆن کەس و زۆربەی ھەموو کوردان ژیاننامەی کۆڕەوی نوسیوەتەو لە سەر ئەو ڕووداوەی کە ھەر گیز بیر ی ئەو نەوەیە …

درێژه‌

لێکەوتەکانی شەڕ لەسەر ئاسایشی خۆراک لە جیهاندا

مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا شەڕ لە هەر کوێ بێت، جگە لە قوربانییەکی زۆر، دواجار ماڵوێرانی و کاولکاری زۆرتری بەدوا دێت، هەرچەند مەودای شەڕەکە درێژتر بێت و چەندە وڵاتی دیکەی تێوە بگلێت، ئەوەندە زیانی بۆ ئێستا و داهاتووی مرۆڤایەتی و ژینگە دەبێت، هێرشی ڕوسیاش بۆ سەر ئۆکرانیا، کە لەلایەکەوە خۆی لە شەڕێکی …

درێژه‌

پاداشت و سزا سایکۆلۆژییەکانی جەماوەر بۆ پاڵەوانەکانی (نموونەی کۆمەڵگەی کوردی)

  پێشڕەو عەبدوڵڵا بەناوبانگبوون یەکێکە لەو حەزانەی بێ ئەوەی مرۆڤ بیری لێبکاتەوە خێرا وەک شتێکی باش و پەسەندکراو قبوڵی دەکات، چونکە هەم لەڕووی مادی و هەم لەڕووی مەعنەوییەوە، مایەی چێژ و خۆشییە بۆ کەسەکە. هەر ئەمەشە وادەکات خەڵکێکی زۆر بە ڕێگەی جیاواز، هەوڵی ئەوە دەدات بەناوبانگ بێت. کاتی خۆی بەشێکی …

درێژه‌

زمان و رۆشنگه‌رى

جوان عزه‌ت فكر له‌ سێ بوارى سه‌ره‌كی‌ خۆى بەیان‌ ده‌كات، ئه‌ویش بیر، زمان و مێژوو. كاتێك ئه‌م هه‌ر سێ بواره‌ به‌ره‌و میتۆدى تیۆرى و پراكتیكى ده‌چێت، ئه‌و كاته‌ كۆمه‌ڵگا ده‌توانێت به‌رهه‌می لۆژیكى خۆی له‌ بوونى زمان وه‌ربگرێت، بوون به‌و مانایه‌یى كه‌ پێویسته‌ هه‌بێت. چۆنكه‌ زمان هه‌میشه‌ به‌شێكى په‌یوه‌ندى بوونه‌ له‌ …

درێژه‌

ژنکوژەکانی کۆمەڵگەی کوردی تەنیا نیین…!

پێشڕەو عەبدوڵا لە پەراوێزی مەرگی ماریادا دیاردەی ژنکوشتن لەکۆمەڵگەی ئێمەدا حاڵەت نییە، بەڵکو دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی، سایکۆلۆژی، کەلتورییە، کە ڕۆژانە و ماوەماوە خۆی زیندوو دەکاتەوە و هەر جارە و دەموچاوێکی نوێی بکوژی پیاو و قوربانییەکی تری ژن دەبینیین، بەڵام ئەمانە تەنهانیین و ئەم کاروانە هێشتا لەبرەودایەو و ڕێگەی خۆی قوڵتر دەکاتەوە. …

درێژه‌