شیكاریی

ڕۆیشتن بەدەم (با) لە ڕەنگەکانی هونەرمەند (حەمە هاشم)

حەمە هاشم نووسینی: بەیان سەلمان بەیەکەم تەماشای تابلۆکانی هونەرمەند حەمەهاشم، وەک دەرکەوتەکانی ساتەوەختێکی پڕ دەربڕین سەرنجمان ڕادەکێشن. لەم تابلۆیانە لەنێوان ڕەنگ و جیهانێکی ئەبستراکتدا هونەرمەند توانیوێتی هەمائاهەنگیەکی گونجاو دروست بکات. هەستی پێ دەکەین وەک ئەوەی خۆی فڕێدابێتە نێو قووڵایی خۆی، هاوکات بۆ ئەوەیەتی ناخی مرۆڤەکان بوروژێنێت و بەتایبەتی هەستەکانمان چالاک …

درێژه‌

نه‌ساخیا سته‌مكاریێ و ترس ژ ئازادیێ

نووسەر: جوان عزه‌ت ئه‌و ملله‌تێن به‌رى ئه‌قلێ ئازاد و كه‌لتوورێ ئازاد دژین، ئه‌و ملله‌تێن به‌رى دیرۆك و بوونا دیرۆكێ نه‌. ملله‌تێن ب ڤى ره‌نگى زوى ب زوى نه‌شێن تراژیدیێن خوه‌ ژى بخوینن و ئه‌زموونێ ژ سه‌ربوور و تراژیدێن گه‌لێن دى تر ژى وه‌ربگرن، چۆنكو به‌رهه‌مێ درۆستكرنا ئه‌قلێ سته‌مكاریێ گه‌هشتنه‌ ب …

درێژه‌

”دەریا و خەونە شاراوەکەی مەرجان”

خوێننەوەی: پەروێز هوما ئەم ڕۆمانە لە نووسینی نووسەر و ڕۆماننووس(بەیان سەلمان)ە، کە ناوەندی ڕۆشنبیریی ڕەهەند، چاپ و بڵاوی کردووەتەوە. ساڵی چاپ ٢٠٢١ چێژی خوێنەر، پشتبەستووە بە مەعریفەکەی، مەعریفەکەیەتی بڕیار دەدات کە چێژ لە چی ببینێت. من کاتێک ڕۆمان دەخوێنمەوە، سەرنجی هەندێک لایەن دەدەم، سەرەکیترینیان: بونیادی کاراکتەر، خوڵقاندنی ڕووداو، زمانی گێڕانەوە، …

درێژه‌

تەوەری ئاو، وەکو کێشەیەکی گلۆبال

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا نادادپەروەری کۆمەڵایەتی و وەبەرهەمهێنانی بێ سنوور، چاوچنۆکی سەرمایەداری، نیولیبیرالیزم، گۆڕانی کەشوهەوا و ماکەکانی، پەتای کۆڕۆنا، شەڕی ئۆکرانیا و کێشەی دانەوێڵە و پەینی کیمیایی، پلانە شاراوەکانی ئەودیوی دیوارە ئەستورەکان؛ کە پارێزەری بەرژەوەندی زلهێزەکانن و هەر خۆیانیش پێشبینییەکان بە پێی خواستی بەرنامەکانیان دادەڕێژن، هەموو ئەم پێشهاتانە بە گشتی …

درێژه‌

چۆن بتوانین ژنێكى به‌هێز دروست بكه‌ین؟

وتاری هاوبەش جوان عزەت، بەهرە حەمەڕەش، شاناز هیرانی به‌شى یه‌كه‌م: ژن و په‌روه‌رده‌ جوان عزه‌ت پێشه‌كى: سه‌ره‌تاى هه‌موو چه‌مكێك ئامانجه‌، ئه‌و ئامانجه‌ وشه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێت و وشه‌یش زمان ساز ده‌كات و زمانیش به‌ره‌ به‌ره‌ ده‌بێته‌ زانست و پرۆسه‌ى خۆ په‌روه‌رده‌كردن. په‌روه‌رده‌، زانستى كۆمه‌ڵگه‌یه‌. كۆمه‌ڵگه‌یش، چۆنیه‌تى پراكتیكى ئه‌و په‌روه‌رده‌یه‌ له‌سه‌ر ئاستى …

درێژه‌

پەیوەندی ھەڵئاوسان بە پاشەکەوت و گەشەکردنەوە

موحه‌مه‌د ڕه‌حمان ئه‌حمه‌د ھەڵئاوسان یەکێکە لە دەردە کوشندەکانی سیستەمی بازاری ئازادی سەرمایەداری، ئەو سیستەمەی کە لەسەر بنەمای خواست و خستنەڕوو بڕ و نرخی بەرھەم دیاری دەکات، بەبێ پلاندانان و دەستێوەردانێکی ناوەندی. ھۆکارەکان بۆ سەرھەڵدانی ھەڵئاوسان و بەرزبوونەوەی نرخ زۆرن. بەگشتی خواست و خستنەڕوو دوو ھۆکاری زۆر باون، بۆ نموونە، کاتێک …

درێژه‌

توێژینەوەکانی  بواری گۆڕانی کەشوهەوا چی دەڵێن؟

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا ناوەندی زانستی ماکس – پلانک لە ئەڵمانیا یەکێکە لە ناوەندە زانستییە سەرکەوتوو و گرنگەکانی توێژینەوە لە ئاستی جیهاندا، ئەم ناوەندە لە ساڵی ١٩٤٨وە دامەزراوە و زاناکانی نێو ئەم ناوەندە زانستییە خاوەنی چەندەها خەڵاتی نۆبلن. توێژینەوەکانی ئەم دواییەی ئەم ناوەندە زانستییە لە بارەی گۆڕانی کەشوهەواوە و بەتایبەت …

درێژه‌

ئایدیالیزمى تاكگه‌رایى

جوان عزه‌ت ”ئێمه‌ پێویستمان به‌ دووباره‌كردنى ئه‌قلى دوێنێ نییه‌، به‌ڵام‌ پێویستمان به‌ په‌روه‌رده‌یه‌كه‌، نه‌وه‌ى داهاتووی پێ فێرى گۆرین بكه‌ین”. ماسلۆ هه‌موو تێزى فه‌لسه‌فى له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆكه‌، كه‌ ئه‌م جیهانەی‌ له‌ مادده‌پێكهاتووه‌ ئه‌وه‌نده‌ كاریگه‌رى له‌سه‌ر مێژووى مرۆڤایه‌تی‌ هه‌بووه‌، یاخۆد له‌ ئایدیایى زیهنى پێكهاتووه‌؟ ئایدیالیزم چه‌مكێكه‌ گرێداراوى شته‌ جه‌وهه‌ریه‌كانه،‌ له‌ ماتریال و …

درێژه‌

لێکەوتەکانی شەڕ لەسەر ئاسایشی خۆراک لە جیهاندا

مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا شەڕ لە هەر کوێ بێت، جگە لە قوربانییەکی زۆر، دواجار ماڵوێرانی و کاولکاری زۆرتری بەدوا دێت، هەرچەند مەودای شەڕەکە درێژتر بێت و چەندە وڵاتی دیکەی تێوە بگلێت، ئەوەندە زیانی بۆ ئێستا و داهاتووی مرۆڤایەتی و ژینگە دەبێت، هێرشی ڕوسیاش بۆ سەر ئۆکرانیا، کە لەلایەکەوە خۆی لە شەڕێکی …

درێژه‌

پاداشت و سزا سایکۆلۆژییەکانی جەماوەر بۆ پاڵەوانەکانی (نموونەی کۆمەڵگەی کوردی)

  پێشڕەو عەبدوڵڵا بەناوبانگبوون یەکێکە لەو حەزانەی بێ ئەوەی مرۆڤ بیری لێبکاتەوە خێرا وەک شتێکی باش و پەسەندکراو قبوڵی دەکات، چونکە هەم لەڕووی مادی و هەم لەڕووی مەعنەوییەوە، مایەی چێژ و خۆشییە بۆ کەسەکە. هەر ئەمەشە وادەکات خەڵکێکی زۆر بە ڕێگەی جیاواز، هەوڵی ئەوە دەدات بەناوبانگ بێت. کاتی خۆی بەشێکی …

درێژه‌