شیكاریی

خاڵی یەکتربڕینی سێکسیزم، ڕاسیزم، ‌هۆمۆفۆبیا و زێنۆفۆبیا

یەک “نا”ی گشتی لەڕوانگەیەکی ئینتەرسێکشنالیتییەوە هێرۆ خوسرەوی لەهەفتەی ڕابردوودا (ڕۆژی ٢ی ئەپڕیلی ٢٠٢١) لەڕێگەی میدیاکانەوە هەوڵی دەستگیرکردنی هاوڕەگەزخوازان (هۆمۆسێکسوالان)م پێگەیشت. بۆ ڕاست و دروستی ئەو هەواڵە لە چەندین میدیای جیاوازدا گوێبیستی هەمان هەواڵ بووم، کە دیارە بەپێ بیروباوەڕە دەقبەستووەکانی هەرێمی خێڵەکی کوردستان هۆمۆسێکسواڵی تاوانە. هاودەم لەگەڵ گواستنەوەی هەواڵەکەدا بێجگە لە …

درێژه‌

پرسی ژن له‌ ڕه‌هه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی ” داب و نه‌ریت” به‌ نموونه‌*

د. شەونم یەحیا داب بریتیه‌ له‌و كارانه‌ی كه‌ خه‌ڵك له‌ ژیانی رۆژنه‌یاندا پشتی پێ ده‌به‌ستن و ده‌بێته‌ به‌شێك له‌وان و لادانی تاك له‌ داب به‌لای ئه‌ندامانی كۆمه‌ڵگه‌ كارێكی نه‌شیاوه‌ و ڕه‌تكراوه‌ته‌وه‌، بگره‌ هه‌ندی جار كاره‌سات و ڕووداوی كۆمه‌ڵایه‌تی لێ ده‌كه‌وێته‌. نه‌ریتیش تاك به‌ میرات بۆی ده‌مێنیته‌وه‌ و ده‌بیته‌ به‌شێك له‌ …

درێژه‌

کتێبی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”

نووسەر: د. ساماڵ مانیی بۆ یەکەم جارە کە خاتوو ‌ د. ساماڵ مانیی ”فەلسەفەی جێندەریی” دەهێنێتە هزراندنی کوردیەوە. ئەمە دوا کتێبی پرۆژە نووسینی فەلسەفی (هەگبەی زانین)ە و کردی بە سەرەتایەک بۆ دروستکردنی ”فەلسەفەی جێندەریی” لە کوردستاندا.  ئەو کتێبە بە ناونیشانی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”یە، لە ڕۆژی ژن، رۆژی ٨ …

درێژه‌

بونیاده‌ کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان و کو‌لتووری ملکه‌چی له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا

موحه‌مه‌د  ڕ. ئه‌حمه‌د هه‌موو کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی مرۆیی بونیادی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌، ئه‌م بونیاده‌شی زاده‌ و هه‌ڵقوڵاوی کۆمه‌ڵێک ڕه‌گه‌ز و بنه‌ما و فاکته‌ری تێکه‌ڵه‌ که‌ چه‌ندان ساڵ و سه‌ده‌یه‌ ڕۆحی و پێکهاته‌ی ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌یان پێکهێناوه‌ بو‌نه‌ته‌ تایبه‌تمه‌ندی و ئه‌دگاری ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌ و پێی جیاده‌کرێته‌وه‌ له‌ نه‌ته‌وه‌‌کانی تر، ئه‌م فاکته‌رانه‌ش وه‌کو مێژوو، زمان، …

درێژه‌

توندوتيژیى لەسەر بنەماى جۆریی (جێندەر)

Image: Tumisu

نەورۆز زرار: خوێندکاری دکتۆرا توندوتيژیى بابەتێكى نوێ نيیە بەڵکو لەگەڵ درووستبوونى مرۆڤەكانەوە درووست بووە، کە دەکرێت لەرێگاى بەڵگەی مێژوویی شارستانییە كۆنەكان بەديیان بكەين، وەک کێشانی وێنەی كەللەى سەر و چاوى دەرهاتوو و زمانى بڕاو کە لەناو بەڵگەنامە مێژووییەکاندا هەن. توندوتيژیى وەك هەڵسوكەوتێكی ناپەسەندکراوی روژانەی کە مرۆڤگەلێک، لە وتنى وشەى نەشياو …

درێژه‌

وردبوونەوەیەک دەربارەی چەند پرسێک

دژەژنبوون، دژەفیمینیزمبوون، دژەجێندەریزمبوون، فیمینیزمی لیبڕاڵ، ژنی ئیرۆتیکی هێرۆ خوسرەوی “شۆڕش ئاکتێکی کورتمەودا نییە، کە لەپڕێکدا شتێک ڕووبدات و ئیتر هەموو شتێک بگۆڕێت. شۆڕش پڕۆسەیەکی ئالۆز و مەودادرێژە، کە دەبێت مرۆڤ  لەوەی پێشتر هەبووە بۆ مرۆڤێکی دیکە بگۆڕێت”. ڕوودی دوچکە.[*] ئەگەر باوەڕمان بە گۆڕانکاریی و پێکەوە ژیان و ئەڵتەرناتیڤێکی باشتر هەیە، …

درێژه‌

بەکرێگرتنی رەحمی ژن

بەیان سەلمان مرۆڤ مەحکومە بە نەمان. هۆشی بەوەیە کە چیتر لە کاتدا بوونی نامێنێت و بەم نەمانەش چیتر شوێنێک ناگرێت. ئەم ناوکێشەیە ئاڵۆزیی سنووردارکردنی مرۆڤ دەخاتەڕوو کاتێ لە ئاست نەبوونی وەچە بەرەوڕووی لەناوچوونی خۆی دەبێتەوە. لە پشت ئەو بیرۆکەیەش فیکری مرۆڤ ئاشکرا دەبێت سەبارەت بە جێگرتنەوەی یەزدان، واتە ئەلتەرناتیڤی ئەو …

درێژه‌

لەشفرۆشەکان کێن؟

بەهرە حەمەڕەش بە درێژایی ژیانی کاردا، گفتۆی رۆژنامەوانی زۆرم لەگەڵ ئەو ئافرەتانە ئەنجامداوە، کە پێیان دەڵێن “لەشفرۆش”(*).  پتر لە گوێی جەستەم، زۆر ویستومە بە گوێی عەقڵ و هەستەکانیشم لە روخسار و قسەکانیان رامێنم. ئایا بۆچی ئەم کارە دەکەن؟ لە کاتێکدا کارێکی نەخوازراوە، بەپێی هەموو کولتوور، نەریت و بەرنامە زەمینی و …

درێژه‌

ئەمریکا و بەریتانیا: دڵدارێکی بێ وەفای کورد

سەرکەوت شەریف: مامۆستای مێژوو لەزانکۆی چەرموو گه‌ر به‌دیوێكدا باسه‌كه‌ به‌رده‌وام ئه‌وه‌بێ کە كورد وه‌ك گه‌وره‌ترین میلله‌تی بێ ده‌وڵه‌تی دنیا ئه‌ژماربكرێ، ئه‌وه‌ به‌دیوه‌كه‌ی تریشدا هه‌مان راستی تاڵ هه‌یه‌ به‌وه‌ی وه‌ك گه‌وره‌ترین میلله‌تی دنیا قوربانی سه‌ره‌كی و هه‌میشه‌یی پێكدادانی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی وڵاتانی زلهێزی دنیا بووه،‌ به‌تایبه‌تیش به‌ریتانیای زلهێزی دوێنێ و ئه‌مریكای یاریكه‌ری سه‌ره‌كی …

درێژه‌

دەروازەی چارەسەر

دکتۆر مەدیحە سۆفی فەلسەفەی بنیاتنانێکی زانستی و فیکری، کە لە ناوەڕۆکدا ڕەهەندی دادپەروەری کۆمەڵایەتی تێدا پەیڕەو بکرێ، مرۆڤ و مرۆڤایەتی لە جیاتی (ژن و پیاو) لە ڕیزبەندەکانیدا هەبێ، نواندن نەبێتە پیشەی نێو کۆمەڵگا، ژن و پیاو لە ڕوانگەی مرۆڤەوە سەیری یەکتر بکەن، فەلسەفەیەك لەوێدا بەرجەستە بێت، کە لەسەر بنەمای مرۆڤایەتی …

درێژه‌