یەکشەممە, تشرینی دووه‌م 2, 2025
frku

transcultures

چۆن تەماشای ژن دەکرێت؟

د. ساماڵ مانیی حیزبەکان ئەرکی سەرشانیانە ئەندامەکانیان پەروەردە بکەن. گرنگ نیە لە پرسە سیاسیەکانی تردا هەتا چەند فڵان حیزب و فیسار حیزب باش ئیش دەکات لە مەسەلەی نەوت و گومرگ و باج و موچە و لەناوبردنی گەندەڵی و پێشخستنی ژنی ناو حیزبەکەی خۆیان. چونکە کە دێتە سەر پرسی ژن گرنگ …

درێژه‌

شەڕی ئاو بکەین یا شەڕی خاک؟

د. مەدیحە سۆفی لە دوا تویژینەوەی ناوەندی Notre Dame Global Adaption Initiative ، کە دەربارەی کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوا و ئامادەکاری وڵاتەکان بۆ ڕوبەڕوبوونەوەی ئەو گۆڕانەی قەیرانی ئاو دەبێتە یەکێک لە دەرئەنجامە سەختەکانی؛ دەرکەوتووە کە زۆربەی ئەو وڵاتانەی دەستبەکار بوونە بۆ ئەو خۆئامادەکردنە، وڵاتە پێشکەوتوو و پیشەسازییەکانن، یا ئەو وڵاتانەی لە …

درێژه‌

ئازادی ژن، لە دروشمبازیەوە بۆ رازەکانی بوون و هەبوون

گفتۆگۆ جوان عزه‌ت به‌هره‌ حه‌مه‌ ره‌ش نووسەر و رۆژنامەنووس بەهرە حەمەڕەش، لە گفتوگۆیەکدا سەبارەت بە ئازادی و ئازادی ژن دەڵێت: ژن ئازاد نابێت، هەتا پیاویش ئازاد نەبێت. سەبارەت بە ئازادی ژنی کورد پێیوایە، ژنی کورد دووجار دەچەوسێندرێتەوە، جارێک وەکو نەتەوە و جارێکيش وەکو رەگەز. جوان عزه‌تیش، له‌ وه‌ڵامه‌كه‌دا ده‌ڵێت: كاتێك …

درێژه‌

ژینگە و ژیان

پرۆژەی (ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی – کوردستانی ) بەبۆنەی ڕۆژی ژینگەی جیهانەوە لە ٦/٥ نامیلکەی (ژینگە و ژیان) پرۆژەیەکی پەروەردەییە بۆ گەشەکردنی هزری تاکی کۆمەڵگا لە بواری ژینگەدا، یەکێکە لە بەرهەمەکانی (بەشی توێژینەوەی ڕێکخراوی سەوزی ئەوروپی- کوردستانی)، ئەم بەرهەمە بە هەرسێ دیالێکتی (سۆرانی، بادینانی،لاتینی) چاپ کراوە تاکو زۆرترین کەس بتوانن لێی …

درێژه‌

توێژینەوەکانی  بواری گۆڕانی کەشوهەوا چی دەڵێن؟

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا ناوەندی زانستی ماکس – پلانک لە ئەڵمانیا یەکێکە لە ناوەندە زانستییە سەرکەوتوو و گرنگەکانی توێژینەوە لە ئاستی جیهاندا، ئەم ناوەندە لە ساڵی ١٩٤٨وە دامەزراوە و زاناکانی نێو ئەم ناوەندە زانستییە خاوەنی چەندەها خەڵاتی نۆبلن. توێژینەوەکانی ئەم دواییەی ئەم ناوەندە زانستییە لە بارەی گۆڕانی کەشوهەواوە و بەتایبەت …

درێژه‌

ئایدیالیزمى تاكگه‌رایى

جوان عزه‌ت ”ئێمه‌ پێویستمان به‌ دووباره‌كردنى ئه‌قلى دوێنێ نییه‌، به‌ڵام‌ پێویستمان به‌ په‌روه‌رده‌یه‌كه‌، نه‌وه‌ى داهاتووی پێ فێرى گۆرین بكه‌ین”. ماسلۆ هه‌موو تێزى فه‌لسه‌فى له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆكه‌، كه‌ ئه‌م جیهانەی‌ له‌ مادده‌پێكهاتووه‌ ئه‌وه‌نده‌ كاریگه‌رى له‌سه‌ر مێژووى مرۆڤایه‌تی‌ هه‌بووه‌، یاخۆد له‌ ئایدیایى زیهنى پێكهاتووه‌؟ ئایدیالیزم چه‌مكێكه‌ گرێداراوى شته‌ جه‌وهه‌ریه‌كانه،‌ له‌ ماتریال و …

درێژه‌

کێشەکانی ژینگەی دەستکرد و ژینگەی کۆمەڵایەتی

مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا لەم سەردەمەدا ژینگەی دەستکرد گرنگترین ناوەندی گەشەکردنی ئابووری و سەرهەڵدانی شارستانییەتە، جگە لەوەی بە هەنگاوێکی گرنگی بووژانەوە و پێشکەوتنیش ئەژمار دەکرێ، ژینگەی دەستکرد بریتییە لە تەواوی دامەزراوە، یەکەکانی بەرهەمهێنان و نیشتەجێبوون، کاکردن و فێربوون، کە ڕەنگدانەوەی زۆری لەسەر ئاست و چۆنییەتی گەشەکردنی تاکدا دەبێت. بە دڵنیاییەوەش بوونی …

درێژه‌

با بەس بێت

چرکەیەکی دەربڕین لەلایەن شادی عبدالواحد بە پێنووسە ڕەنگ شینەکەی، بە فکرە ڕەنگ ئاڵەکەی چ ناڵەیەك دەنەخشێنێت. پەنجەی مۆر و ژێر دەستەیی لە ژووری ساردی دەنگدان لێک دەئاڵێنێت. گوایە ئەمڕۆ ڕۆژی دەنگدانی مرۆڤایەتییە، بۆ ڕزگاری لە چەوسانەوە و لە ڕقەبەرایەتییە، دڵنیایت کە دەتوانی چاکسازی بەرهەم بێنیت. یاخود فرمێسک لە چاوانی باوکی …

درێژه‌

ژیاننامەی کۆڕەو

خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی”ئەو ھەورە کپە”ی نووسەر و ڕۆماننووس بەیان سەلمان رەفیق سەعید نازانم ! ئەگەر ھیچ نوسەرێکی تر نوسیبێتییەوە، بەڵام نووسەر خاتوو بەیان سەلمـان ئەرکی کێشاوە و لە جیاتی چەند ملیۆن کەس و زۆربەی ھەموو کوردان ژیاننامەی کۆڕەوی نوسیوەتەو لە سەر ئەو ڕووداوەی کە ھەر گیز بیر ی ئەو نەوەیە …

درێژه‌

لێکەوتەکانی شەڕ لەسەر ئاسایشی خۆراک لە جیهاندا

مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا شەڕ لە هەر کوێ بێت، جگە لە قوربانییەکی زۆر، دواجار ماڵوێرانی و کاولکاری زۆرتری بەدوا دێت، هەرچەند مەودای شەڕەکە درێژتر بێت و چەندە وڵاتی دیکەی تێوە بگلێت، ئەوەندە زیانی بۆ ئێستا و داهاتووی مرۆڤایەتی و ژینگە دەبێت، هێرشی ڕوسیاش بۆ سەر ئۆکرانیا، کە لەلایەکەوە خۆی لە شەڕێکی …

درێژه‌