یەکشەممە, كانونی یه‌كه‌م 7, 2025
frku

شیكاریی

ڕۆچوونی نەوت بۆ نێو دەریاکان، کارەساتێکی ژینگەییە

مەدیحە سۆفی \ ئەڵمانیا یەکێک لە کێشەکانی ژینگە، کە کاریگەری زۆری لەسەر تێکچوونی ئیکۆسیستیمی زیندەوەرەکانی نێو ئاودا هەیە، بریتییە لە پیسبوونی دەریا و ئوقیانوسەکان ئەویش بەهۆی ڕۆچوونی نەوتی نێو کەشتییەکان، تەقینەوەی چاڵەنەوتی ژێر دەریا و ئوقیانوسەکان، شکانی لوولەی گوازتنەوەکانی وزە بە گشتی و هەندێ جاریش بەهۆی شوشتنی کۆگای عەمبارکردنی نەوەتەوە …

درێژه‌

شەڕی ئاو لە میزۆپۆتامیاوە دەست پێدەکات

د. مەدیحە سۆفی، ئەڵمانیا دەستپێکی ئاوەدانکردنەوە و بنیاتنانی شارستانییەت لە جیهاندا، هەمیشە لەو دەڤەرەوە سەریهەڵداوە، کە خاوەن سامانی ئاو و سەرچاوەکانی ئاو بووە، کۆنترین شارستانییەتیش هەر بەبوونی ئاو و دواتر دروستکردنی بەنداو، چاندنی دانەویڵە، دابینکردنی خۆراک و پاشان نیشتەجێبوون و جێگیربوون لەو ناوچانەدا ئاوەدان بووەتەوە، شارستانییەتی میزۆپۆتامیاش، کە کۆنترین شارستانییەتی …

درێژه‌

ڕاپۆرتی ئەنجومەنی نێودەوڵەتی کەشوهەوا IPCC چ هۆشدارییەک بە جیهان دەدات؟

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا لەدوای کۆنفڕانسی یەکەمی ژینگەوە کە لە ساڵی 1972دا لە ستۆکهۆڵم، لەلایەن ڕێکخراوی نێونەتەوەییەوە ساز کرا، سەرەتای دەستپێکێکی زانستی بۆ توێژینەوە و لێکۆڵینەوە لە بارودۆخی ژینگە هاتە کایەوە، هەروەها سەرەتای سیاسەتێکی نوێی ژینگە داڕێژررا، کە بتوانرێ لە پەیڕەوکردنیدا ژینگە بپارێزێت و ئەو کێشانەش دەستنیشان بکات کە دەبنە …

درێژه‌

وێنەپەرستی و فۆرمپەرستی: ژن لەدیدی (نانسی هیوستن)دا

ڕامانێک لە دید و بۆچوونەکانی نەوزاد جەمال/ بەیان سەلمان Image: Victor لە بەرهەمەکەیدا باس لە تەماشاکردن لەچاوی پیاوەوە بۆ ئافرەت دەکات، هەڵبەت ئەوەندەی من لەو تێزەی ئەو تێگەیشتبێتم، کاریگەریەکی فەلسەفەی لەسەرە بەتایبەت (لێڤیناس). من وەک ئەویترو ئەویتریش وەک خۆم ببینم، مەرجێکی ئۆنتۆلۆجی و ئیتیکەی بۆ پەیوەندی من و ئەو. هەڵبەت …

درێژه‌

دواهه‌مین شا

ئێمه‌ و ئه‌فغان هه‌ر له‌ چیرۆكی گه‌نده‌ڵیدا هاوبه‌ش نین، به‌ڵكو چیرۆك و به‌سه‌رهاتنی ناخۆشمان له‌گه‌ڵ به‌ناو كۆماره‌كه‌ماندا‌ هه‌یه‌. ئه‌م پیاوه‌ رێكپۆش و سپۆرته‌ی له‌ وێنه‌كه‌ی خوارەوەدا ده‌یبینن، محه‌مه‌د زاهیر شا، دواین شای ئه‌فغانستانه‌.

درێژه‌

كێشەی ئاو حەتمییە

ڕاستە لە سەتا 70ی زەوی ئاوە، بەڵام تەنیا 3.5ی ئاوی شیرینە، ئەم رێژەیەش هەمووی توانای دەست پێ ڕاگەیشتنی نییە و تەنیا 1%ی بە ئاسانی دەتوانرێت بەكاربهێنرێت. ئەو ڕێژەیەش بۆخۆی زۆر بە نایەكسانی بەسەر زەویدا دابەش بووە.

درێژه‌

گرەو لەسەر گوناه: دەربارەی سەماکردنەکەی شەقامی سالم

شەهلا نەجمەدین ــ حەمەی مەلا Image: OpenClipart-Vectors ١ــ ڕەخنە دژ بە یار و نەیار بۆ تێگەیشتن لە هەر پرس و دیاردەیەک، سەرەتا پێویستمان بە ناسین و دەستنیشانکردنی ڕەهەندە جیاوازەکانییەتی، تا بتوانین فاکتەرەکانی دروستبوونی دەستنیشان بکەین و لە چییەتی و کارکردەکانی تێبگەین لەناو بەستێنی کۆمەڵایەتی و ژینگەی کولتووریماندا. بەبێ ڕەخساندنی زەمینە …

درێژه‌