فیكر

ئایدیالیزمى تاكگه‌رایى

جوان عزه‌ت ”ئێمه‌ پێویستمان به‌ دووباره‌كردنى ئه‌قلى دوێنێ نییه‌، به‌ڵام‌ پێویستمان به‌ په‌روه‌رده‌یه‌كه‌، نه‌وه‌ى داهاتووی پێ فێرى گۆرین بكه‌ین”. ماسلۆ هه‌موو تێزى فه‌لسه‌فى له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆكه‌، كه‌ ئه‌م جیهانەی‌ له‌ مادده‌پێكهاتووه‌ ئه‌وه‌نده‌ كاریگه‌رى له‌سه‌ر مێژووى مرۆڤایه‌تی‌ هه‌بووه‌، یاخۆد له‌ ئایدیایى زیهنى پێكهاتووه‌؟ ئایدیالیزم چه‌مكێكه‌ گرێداراوى شته‌ جه‌وهه‌ریه‌كانه،‌ له‌ ماتریال و …

درێژه‌

زمان و رۆشنگه‌رى

جوان عزه‌ت فكر له‌ سێ بوارى سه‌ره‌كی‌ خۆى بەیان‌ ده‌كات، ئه‌ویش بیر، زمان و مێژوو. كاتێك ئه‌م هه‌ر سێ بواره‌ به‌ره‌و میتۆدى تیۆرى و پراكتیكى ده‌چێت، ئه‌و كاته‌ كۆمه‌ڵگا ده‌توانێت به‌رهه‌می لۆژیكى خۆی له‌ بوونى زمان وه‌ربگرێت، بوون به‌و مانایه‌یى كه‌ پێویسته‌ هه‌بێت. چۆنكه‌ زمان هه‌میشه‌ به‌شێكى په‌یوه‌ندى بوونه‌ له‌ …

درێژه‌

ڕه‌تكردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی هاوڕێیەتی؛ راگرتنی سارتەر بەرامبەر سارتەر

هاوڕێ خالید فەلسەفە و مرۆڤ        بەرایی فەلسەفاندنی چەمکی (هاوڕێیەتی) (Friend ship) لە فۆرمە نەریتییه‌‌كه‌یدا دەگەڕێتەوە بۆ ئەفلاتۆن. كاتێك لەسەر بنەمای چینەکان جۆری پەیوەندییە هاوڕێییەتییەکانی پۆلێن كرد. تیۆری ئه‌فلاتۆن (تاك له‌ پێاو گشت) جه‌خت له‌ ناوه‌ندییه‌تی سیسته‌م ده‌كاته‌وه‌ بە ئامانجی بەدیهێنانی چاكه‌ی گشتی و هارمۆنی. به‌م پێیه‌ رۆڵ و پێگه‌ی …

درێژه‌

دەربارەی گەڕۆکبوونی مرۆڤ

دیلان قادر له‌ نێو ئەو هەوڵانەی بۆ پێناسەکردنی مرۆڤ دراون، مرۆڤ وه‌ك ئاژه‌ڵێكی كۆمه‌ڵایه‌تی، مرۆڤ وه‌ك خاوه‌نی زمان، مرۆڤ وه‌ك خاوەنی هۆشمه‌ندی و مرۆڤ وەک هونەرساز و ئامێرساز، هەوڵێکی جودا لەو تێڕوانینەیە هەیە كه‌ مرۆڤ وه‌كو گەڕۆکێک ده‌بینێت، وەکو بوونەوەرێکی جێ بە خۆ نەگرتوو، وەکو زیندەوەرێک کە شوێنگۆڕین هەم مەرجی …

درێژه‌

کتێبی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”

نووسەر: د. ساماڵ مانیی بۆ یەکەم جارە کە خاتوو ‌ د. ساماڵ مانیی ”فەلسەفەی جێندەریی” دەهێنێتە هزراندنی کوردیەوە. ئەمە دوا کتێبی پرۆژە نووسینی فەلسەفی (هەگبەی زانین)ە و کردی بە سەرەتایەک بۆ دروستکردنی ”فەلسەفەی جێندەریی” لە کوردستاندا.  ئەو کتێبە بە ناونیشانی “ژن و فەلسەفە، فەلسەفەی جێندەریی”یە، لە ڕۆژی ژن، رۆژی ٨ …

درێژه‌

دەروونشیکاری كاڕڵ گۆستاڤ یۆنگ دەربارەی ئایین

پێشڕەو عەبدوڵا 1 تێگەیشتنی دەروونشیکاری کارڵ گۆستاڤ یۆنگی(1875-1961) قوتابخانەی دەروونی زووریخ، لەمەڕ ئایین پرسێکی ورد و زانستی گرنگە بۆ تێگەیشتن لە ڕۆڵی ئایین لە داڕێژرانی کەسێتی مرۆڤ، بەڵام شڕۆڤە و تێگەیشتن لەم پرسە هەروا ئاسان نییە، چونکە یۆنگ لەڕێگەی کۆمەڵێک گوتەزای قوڵەوە بیر و ڕاکانی خۆی دەربڕیوە، ئەم گوتەزایانەش پێویستی …

درێژه‌

سنوور، پاڵتۆیەکی نامۆ بە جەستەی کوردستان

دیلان قادر كێشه‌ی سنوور له‌وه‌ قووڵتره‌ ته‌نها وابه‌سته‌ بكرێته‌وه‌ به‌ پرسی كێشانی هێڵ و دابه‌شكردنی خاكه‌وه‌. جیۆپۆله‌تیكناس و نووسه‌ری فه‌ڕه‌نسی (پاسكال بۆنیفاس) ئاماژه‌ به‌ ڕاستییه‌كی جیۆپۆله‌تیكی ده‌كات كاتێك ده‌ڵێت: ”دیاریكردنی سنووری زه‌ویوزار هێشتا هۆكاری سه‌ره‌كی زۆربه‌ی ناكۆكییه‌كانه‌.”[1] بۆنیفاس ئاماژه‌ به‌ كێشه‌ی ئیسرائیل-فه‌ڵه‌ستین ده‌كات و ده‌ڵێت ئه‌و كێشه‌یه‌ ئاینی نییه،‌ چونكه‌ …

درێژه‌

ئایا سیاسه‌ت زانسته‌ یاخود هونه‌ر؟ مه‌به‌ست چیه‌ له‌ زانستی بوونی سیاسه‌ت و هونه‌ری بوونی سیاسه‌ت؟

Image: succo de Pixabay

محەمەد ئەحمەد زانستی بوونی سیاسه‌ت: پرسی ئه‌وه‌ی که‌ ئایا سیاسه‌ت زانسته‌ یان هونه‌ر، یاخود پێویسته‌ ئێمه‌ وه‌ک هونه‌ر مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ سیاسه‌ت بکه‌ین  یان وه‌ک زانست پرسێکی گرینگه‌ بۆ چۆنیه‌تی دارشتن و گرتنه‌به‌ری سیسته‌مێکی سیاسی بۆ هه‌ر کۆمه‌ڵگایه‌ک. ئه‌م پرسه‌ش هه‌ر له‌ کۆنه‌وه‌ له‌نێوان بیرمه‌ندان و فه‌یله‌سوفانی سیاسی گفتوگۆ و مشتومڕێکی …

درێژه‌