دڵشاد کاوانی پێشەکی قووتابخانەی میلیتۆس وەک کۆنترین قووتابخانەی فەلسەفی ڕۆژئاوایی لە مێژووی فەلسەفەدا ناوی هاتووە. لە ئەنادۆڵ، لە ناو وڵاتی تورکیای ئێستا، لەژێر هەژموونی فەرمانڕەوایەتی یۆنانی دێریندا، کە به فەلسەفەی پێش سوقراتی ناسراوە، قوتابخانەکانی سەردەمی سوقرات، لەژێر کاریگەریی میلیتۆسدا بوون. لە ئەورووپای کۆندا فەیلەسوفەکانی پێش سوقراتیان بە فەیلەسوفی فیزیکی یان …
درێژهفەلسەفەی بیرکردنەوە لە سەردەمی نوێ دا
“بیرکردنەوەی بابەتییانە و پێویستییەکانی بیری فەلسەفی” دڵشاد کاوانی، شەقڵاوە کورد ئەو گەلەی بیرناکاتەوە” فەلسەفە و سەردەمی نوێ بیرۆکەی سەرەکی نووسینەکەم و تێڕامانە لە فەلسەفەی بابەتیی و بیرکردنەوە بابەتییانەیە یاخود پێچەوانەکەی بیرکردنەوەی بەپەلەکاری لەسەردەمی ئێستا دا. لەوانەیە هەمووان پرسیار بکەن، چۆن بیرکردنەوە لە ئێستادا بەپەلە دەبێت؟ چونکە بیرکردنەوەمان لە هیچدا ناوەستێت. …
درێژهتیۆری ”پەیژەی خۆشەیستی” دیۆتیما
“سەمپۆزیۆم” کرانەوەی ئەفلاتون بەڕووی (ژن)دا “قسەکردن لەباری خۆشەویستییەوە، خۆشەویستییە” هاوڕێ خالد پەیژەی خۆشەویستی دیۆتیما[1] کە بە پەیژەی (خۆشەویستی ئەفلاتون) یان (ئیرۆسی ئەفلاتون) ناسراوە، فەلسەفەی جۆرە جیاوازەکانی خۆشەویستیی (دیۆتیما- سوکراتی ئەفلاتون) پێکدەهێنێت. لە دەوروبەری (٤١٦)ی پ.ز، ئەگاسۆن Agathon[2]بە بۆنەی سەرکەوتنی لە یەکەم دەقی نووسیندا، ئێوارە خوانێکی بۆ هەموو پیاوە دیارەکانی ئەسینا …
درێژهسوقرات پیاوە مەزنەکەی فەلسەفە
دڵشاد کاوانی، شەقڵاوە ئێوارەیەکی مانگی حوزەیرانی ساڵی ٣٩٩ پێش زایین، پیرە پیاوێکی تەمەن حەفتاکان لە زیندانێکی ئەسینا خەریک بوو لە سێدارە بدرێت. بە جلێکی کۆنی شاقەڵ و بەپێی پەتییەوە، کەچی لە ڕووخسار ئارام و ئاسوودە بوو. دوای ئەوەی هاوسەرەکەی بۆسەلامەتی و پارێزگاری لە سوقرات لە کارەکەی دووری خستەوە، مژوولی ئەوەبوو …
درێژهئایدیالیزمى تاكگهرایى
جوان عزهت ”ئێمه پێویستمان به دووبارهكردنى ئهقلى دوێنێ نییه، بهڵام پێویستمان به پهروهردهیهكه، نهوهى داهاتووی پێ فێرى گۆرین بكهین”. ماسلۆ ههموو تێزى فهلسهفى لهسهر ئهوه كۆكه، كه ئهم جیهانەی له ماددهپێكهاتووه ئهوهنده كاریگهرى لهسهر مێژووى مرۆڤایهتی ههبووه، یاخۆد له ئایدیایى زیهنى پێكهاتووه؟ ئایدیالیزم چهمكێكه گرێداراوى شته جهوههریهكانه، له ماتریال و …
درێژهزمان و رۆشنگهرى
جوان عزهت فكر له سێ بوارى سهرهكی خۆى بەیان دهكات، ئهویش بیر، زمان و مێژوو. كاتێك ئهم ههر سێ بواره بهرهو میتۆدى تیۆرى و پراكتیكى دهچێت، ئهو كاته كۆمهڵگا دهتوانێت بهرههمی لۆژیكى خۆی له بوونى زمان وهربگرێت، بوون بهو مانایهیى كه پێویسته ههبێت. چۆنكه زمان ههمیشه بهشێكى پهیوهندى بوونه له …
درێژهڕهتكردنهوهی پهیوهندی هاوڕێیەتی؛ راگرتنی سارتەر بەرامبەر سارتەر
هاوڕێ خالید فەلسەفە و مرۆڤ بەرایی فەلسەفاندنی چەمکی (هاوڕێیەتی) (Friend ship) لە فۆرمە نەریتییهكهیدا دەگەڕێتەوە بۆ ئەفلاتۆن. كاتێك لەسەر بنەمای چینەکان جۆری پەیوەندییە هاوڕێییەتییەکانی پۆلێن كرد. تیۆری ئهفلاتۆن (تاك له پێاو گشت) جهخت له ناوهندییهتی سیستهم دهكاتهوه بە ئامانجی بەدیهێنانی چاكهی گشتی و هارمۆنی. بهم پێیه رۆڵ و پێگهی …
درێژهدەربارەی گەڕۆکبوونی مرۆڤ
دیلان قادر له نێو ئەو هەوڵانەی بۆ پێناسەکردنی مرۆڤ دراون، مرۆڤ وهك ئاژهڵێكی كۆمهڵایهتی، مرۆڤ وهك خاوهنی زمان، مرۆڤ وهك خاوەنی هۆشمهندی و مرۆڤ وەک هونەرساز و ئامێرساز، هەوڵێکی جودا لەو تێڕوانینەیە هەیە كه مرۆڤ وهكو گەڕۆکێک دهبینێت، وەکو بوونەوەرێکی جێ بە خۆ نەگرتوو، وەکو زیندەوەرێک کە شوێنگۆڕین هەم مەرجی …
درێژهئایین لە نێوان عەلمانییەت و پۆست عەلمانییەتدا: چارەسەرێکی مامناوەند بۆ ئەم سەردەمەی کۆمەڵگای کوردی
ئایین لە نێوان عەلمانییەت و پۆست عەلمانییەتدا: چارەسەرێکی مامناوەند بۆ ئەم سەردەمەی کۆمەڵگای کوردی
درێژهفەیسبووک لە نێوان پانتایى تایبەت و گشتیدا
فەیسبووک لە نێوان پانتایى تایبەت و پانتایى گشتیدا
درێژه