چوارشەممە, كانونی یه‌كه‌م 24, 2025
frku

transcultures

گەشتێک، کۆکەرەوەی دوو تەمەن

چیرۆک ئەفسانە مستەفا لەناو ئۆتۆمبێلداین و دەڕۆین! بەردەوام سەیری ڕێگاکە و ئەو تابلۆیانە دەکەم کە پێتدەڵێن ئێرە کوێیە و بەرەوکوێ دەڕۆیت. ئەم سەرنجدانە، خووی منداڵیمە. چاو دەگێڕم، سروشتی شار، جوانییەکانی ڕێگا ببینم، بەڵام جوانییەکانی تێپەڕن. ڕێگایەکی ڕێکوپێکی قیرتاوکراو، دار سنەوبەرەکان دەبینیت، هەوایەکی فێنک بەر پێستت دەکەوێت و هەست بە فێنکیی …

درێژه‌

”دەریا و خەونە شاراوەکەی مەرجان”

خوێننەوەی: پەروێز هوما ئەم ڕۆمانە لە نووسینی نووسەر و ڕۆماننووس(بەیان سەلمان)ە، کە ناوەندی ڕۆشنبیریی ڕەهەند، چاپ و بڵاوی کردووەتەوە. ساڵی چاپ ٢٠٢١ چێژی خوێنەر، پشتبەستووە بە مەعریفەکەی، مەعریفەکەیەتی بڕیار دەدات کە چێژ لە چی ببینێت. من کاتێک ڕۆمان دەخوێنمەوە، سەرنجی هەندێک لایەن دەدەم، سەرەکیترینیان: بونیادی کاراکتەر، خوڵقاندنی ڕووداو، زمانی گێڕانەوە، …

درێژه‌

وزەی سەوز و درەختی سەوز

د. مەدیحە سۆفی د. مەدیحە سۆفی زانست هەمیشە لە پێگەیەکدایە کە گومان دەخوڵقێنێ؛ خوڵقاندنی گومان سەرەداوی گەڕانە بەدوای ڕاستییەکی شارراوەتردا، ڕاستییە شارراوەکانی بواری زانستیش نە بنبڕ دەبن و نە دەکوژێنەوە، هەر بەو گومان لێکردنەش، ئەگەرەکانی تازەگەری چەکەرە دەکەن و لە میانەی توێژینەوە و تاقیکردنەوە و دووبارە کردنەوەی پراکتیزەکردنی تیوورییەکان، حاڵەتێکی …

درێژه‌

تەوەری ئاو، وەکو کێشەیەکی گلۆبال

د. مەدیحە سۆفی/ ئەڵمانیا نادادپەروەری کۆمەڵایەتی و وەبەرهەمهێنانی بێ سنوور، چاوچنۆکی سەرمایەداری، نیولیبیرالیزم، گۆڕانی کەشوهەوا و ماکەکانی، پەتای کۆڕۆنا، شەڕی ئۆکرانیا و کێشەی دانەوێڵە و پەینی کیمیایی، پلانە شاراوەکانی ئەودیوی دیوارە ئەستورەکان؛ کە پارێزەری بەرژەوەندی زلهێزەکانن و هەر خۆیانیش پێشبینییەکان بە پێی خواستی بەرنامەکانیان دادەڕێژن، هەموو ئەم پێشهاتانە بە گشتی …

درێژه‌

چۆن بتوانین ژنێكى به‌هێز دروست بكه‌ین؟

وتاری هاوبەش جوان عزەت، بەهرە حەمەڕەش، شاناز هیرانی به‌شى یه‌كه‌م: ژن و په‌روه‌رده‌ جوان عزه‌ت پێشه‌كى: سه‌ره‌تاى هه‌موو چه‌مكێك ئامانجه‌، ئه‌و ئامانجه‌ وشه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێت و وشه‌یش زمان ساز ده‌كات و زمانیش به‌ره‌ به‌ره‌ ده‌بێته‌ زانست و پرۆسه‌ى خۆ په‌روه‌رده‌كردن. په‌روه‌رده‌، زانستى كۆمه‌ڵگه‌یه‌. كۆمه‌ڵگه‌یش، چۆنیه‌تى پراكتیكى ئه‌و په‌روه‌رده‌یه‌ له‌سه‌ر ئاستى …

درێژه‌

گۆی زەوی وڵاتی هەموومانە

د. ساماڵ مانیی تا کەی حکومەتەکان هیچ پلانێکی جیدی پیادە ناکەن سەبارەت بە پاراستنی ژینگە لەسەر ڕووی زەویدا؟ دارستانەکانی سەرزەوی ڕۆڵی ساردکەرەوەیان هەیە، کە دەسووتێن و کەم دەبنەوە، بلۆک و خشت و بەرد و خاک و لم و کۆنکریت و قیرتاوەکان بە تەنیا بەجێدێڵن، ئەوانیش دەبنە هیتەر و گەرمکەرەوەی سەرزەوی. …

درێژه‌

پەیوەندی ھەڵئاوسان بە پاشەکەوت و گەشەکردنەوە

موحه‌مه‌د ڕه‌حمان ئه‌حمه‌د ھەڵئاوسان یەکێکە لە دەردە کوشندەکانی سیستەمی بازاری ئازادی سەرمایەداری، ئەو سیستەمەی کە لەسەر بنەمای خواست و خستنەڕوو بڕ و نرخی بەرھەم دیاری دەکات، بەبێ پلاندانان و دەستێوەردانێکی ناوەندی. ھۆکارەکان بۆ سەرھەڵدانی ھەڵئاوسان و بەرزبوونەوەی نرخ زۆرن. بەگشتی خواست و خستنەڕوو دوو ھۆکاری زۆر باون، بۆ نموونە، کاتێک …

درێژه‌

چۆن تەماشای ژن دەکرێت؟

د. ساماڵ مانیی حیزبەکان ئەرکی سەرشانیانە ئەندامەکانیان پەروەردە بکەن. گرنگ نیە لە پرسە سیاسیەکانی تردا هەتا چەند فڵان حیزب و فیسار حیزب باش ئیش دەکات لە مەسەلەی نەوت و گومرگ و باج و موچە و لەناوبردنی گەندەڵی و پێشخستنی ژنی ناو حیزبەکەی خۆیان. چونکە کە دێتە سەر پرسی ژن گرنگ …

درێژه‌

شەڕی ئاو بکەین یا شەڕی خاک؟

د. مەدیحە سۆفی لە دوا تویژینەوەی ناوەندی Notre Dame Global Adaption Initiative ، کە دەربارەی کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوا و ئامادەکاری وڵاتەکان بۆ ڕوبەڕوبوونەوەی ئەو گۆڕانەی قەیرانی ئاو دەبێتە یەکێک لە دەرئەنجامە سەختەکانی؛ دەرکەوتووە کە زۆربەی ئەو وڵاتانەی دەستبەکار بوونە بۆ ئەو خۆئامادەکردنە، وڵاتە پێشکەوتوو و پیشەسازییەکانن، یا ئەو وڵاتانەی لە …

درێژه‌

ئازادی ژن، لە دروشمبازیەوە بۆ رازەکانی بوون و هەبوون

گفتۆگۆ جوان عزه‌ت به‌هره‌ حه‌مه‌ ره‌ش نووسەر و رۆژنامەنووس بەهرە حەمەڕەش، لە گفتوگۆیەکدا سەبارەت بە ئازادی و ئازادی ژن دەڵێت: ژن ئازاد نابێت، هەتا پیاویش ئازاد نەبێت. سەبارەت بە ئازادی ژنی کورد پێیوایە، ژنی کورد دووجار دەچەوسێندرێتەوە، جارێک وەکو نەتەوە و جارێکيش وەکو رەگەز. جوان عزه‌تیش، له‌ وه‌ڵامه‌كه‌دا ده‌ڵێت: كاتێك …

درێژه‌